عنوان : لزوم شناخت معنويات و معارف اسلامي
نوع : سخنراني
تاریخ شمسی : صبح 11 تير 1366
تاریخ قمری : 5 ذي القعده 1407
جلد : 20
متن :
بسم الله الرحمن الرحيم
لزوم شناخت معنويات و معارف اسلامي
من تشكر مي كنم از حضرات آقايان كه عنايت كردند و اينجا تشريف آوردند تا ازنزديك خدمتشان برسيم و من دعاگوي همه هستم ، خصوصا اين نخبگاني كه از سراسركشور بسيار مورد اهميت هستند. من نبايد به آقايان تذكر بدهم ؛ لكن براي اينكه صحبتي شده باشد، دو - سه كلمه عرض مي كنم .
عرض من اين است كه تمام تشكيلاتي كه در اسلام از صدر اسلام تا حالا بوده است ،و تمام چيزهايي كه انبيا از صدر خلقت تا حالا داشتند و اولياي اسلام تا آخر دارند،معنويات اسلام است ، عرفان اسلام است ، معرفت اسلام است ، در راس همه امور اين معنويات واقع است . تشكيل حكومت براي همين است ، البته اقامه عدل است ، لكن غايت نهايي معرفي خداست و عرفان اسلام . هيچ كتابي از كتب الهي و فلسفي مثل قرآن نيست كه حقايق معارف را به طور صريح در بعضي جاها و به طور كنايه بسياري جاهافرموده است . و آقايان بايد توجه به اين معنا داشته باشند كه مردم را آشنا به معارف الهي كنند. اسلام بسيار غني است ، هم از حيث جهات معنوي كه در رتبه عالي است ، از جهت عرفاني كه بالاتر از آن است و هم غني است از حيث تشيكلات اداري . و البته آقايان مي دانند اين را، در عين حالي كه عنايت به طبيعت نبوده است و عمده هدايت به غيب بوده ، مع ذلك ، مي بينيد كه قرآن در بعضي جاها بر خلاف آن چيزي كه در بين - مثلا -هيئت دانهاي سابق بوده است ، بر خلاف آنها مي گويد. قرآن اول كتابي است كه حركتزمين را بيان كرده با صراحت . جبال را فرموده مثل ابرها حركت مي كنند(1) خيال نكنيد كه اينها جامدند، منتها چون سابق هيئت بطلميوس (2) غلبه داشته است ، بعضي از آقايان اين را تعبير كرده اند به حركت جوهري و حال آنكه حركت جوهري حركتش مثل حركت سحاب نيست ؛ هيچ ربطي به او ندارد. و همين طور در بسياري از جاها قرآن شريف مسائلي فرموده اند كه در سابق نبوده است نظيرش ؛ اصلش نبوده است . از اين جهت ، مابايد عمده توجهمان به عرفان اسلامي باشد. اگر ملاحظه فرموده باشيد در آيات شريفه اي كه مربوط به معنويات و عرفان و - عرض مي كنم كه - سلوك و اينطورچيزهاست ، در هيچ كتابي نظير قرآن نيست و هيچ كتابي سابقه ندارد كه اين طور عرفان داشته باشد؛ اين طور فلسفه داشته باشد. منتها از باب اينكه ما عقب بوديم و عقب هم هستيم ، نمي توانيم اين طوري كه قرآن شريف فرموده است ، ما هم بتوانيم آن طوربگوييم . همين قدر مي دانيم كه بايد ما هممان را صرف كنيم تا آن قدري كه استعدادداريم ، قدرت داريم تا آن اندازه ما معارف اسلامي را به مردم بفهمانيم . معارف اسلامي بسيار غني است ؛ بسيار بزرگ است و بايد اين را فهماند. مثلا در عين حالي كه توجه به ماديات نبوده است و عمده نظر روي معنويات است ، مع ذلك ، بر خلاف هيئت بطلميوس ، قرآن مي گويد كه تمام ستاره ها در آسمان پايين واقع شدند. در صورتي كه هيئت سابق اين طور نمي گفتند هرچه ستاره هست در آسمان پايين است و "سبع سموات "از اينجا معلوم مي شود كه غير آن سبع سمواتي است كه بطلميوسيها گفته اند. آنهامي گويند كه هفت آسمان يكي اش كره كذا دارد، يكي كره كذا، يكي كره كذا و آن آخريش عبارت از آني است كه ستاره ها را دارند. قرآن مي گويد كه نجوم در دنياي آسمانها واقع شده است ، تمام نجوم اين طور است . بنابراين ، آن چيزي كه ماوراياينهاست - مثلا سما دوم - ما نمي دانيم چي است قصه اش ، بالاترش هم ما نمي دانيم چي است . زينا السما الدنيا بزينه الكواكب ، (3) اين آسمان پايين را تزئين به زينت كواكب كرده . در هرصورت آن چيزي كه من توصيه مي كنم به همه اهل علم و به همه آقايان ، به همه دانشمندان اينكه دنبال اين برويد كه معارف اسلامي را در بين مردم تقويت كنيد كه راس امور اين معارف اسلامي است و اگر او درست بشود همه كارها درست مي شود.
ضعف ايمان و نفسانيت منشاء اختلافات
اگر انسان معارف اسلامي را داشته باشد و حقيقتا مومن به معارف اسلامي باشد،ديگر اختلاف پيدا نخواهد شد بين دستجات ؛ اختلاف اساسي . البته اختلاف رايي هست ، اما اختلاف اساسي كه بخواهد اين دسته ، دسته ديگر را محكوم كند يا فرض كنيدكه توهين كند آن دسته ، دسته ديگر را، اين براي اين است كه ما ضعيفيم در ايمان . اگر ماقوي در ايمان بوديم ، شما ملاحظه مي كنيد اگر همه انبيا در يك روز جمع بودند هيچ همچو اختلافاتي نداشتند. خوب ، البته ما اين طور نيست كه بتوانيم اختلافات آرا را رفع كنيم . اختلافات آرا هست و بايد هم باشد. اما آن چيزي كه لازم است اين است كه به مردم ، به دستجات مختلف ، به همه ائمه جمعه ، ائمه جماعات ، روحانيون سراسر كشور وساير قشرها اين معنا توصيه بشود كه در سر يك چيزهايي كه مربوط به نفسانيت است نزاع نكنند. آن طور نيست كه بعضي نزاعها مربوط به اسلام باشد، به خدا باشد. براي خداانسان نمي شود اهانت كند به مومن ، براي خدا انسان نمي شود كه كشف ستر مومن بكند،اينها همه براي اين است كه نفسيت انسان اين جوري است .
و اميدواريم كه ما همه موفق بشويم كه اين پرده را، اين حجاب را برداريم . خداوندان شاءالله ، همه آقايان را حفظ كند، سالم نگه دارد و در خدمتشان مستدام نگه دارد و همه الحمدلله خدمتگزار اسلام هستند و همه متوجه به مسائل .
والسلام عليكم و رحمه الله
پانویس :
1- اشاره است به آيه 88 سوره نمل .
2- منجم و رياضيدان باستان كه زمين را ثابت و ساير كرات رابه گرد آن در گردش مي دانست و علم هيئتي كه بر اين اساس بنا شده بود به "هيئت بطلميوسي " مشهور شده بود.3- سوره صافات ، آيه 6: "و تزئين كرديم آسمان را به زينت ستارگان ".
بزرگتر