30 تیر
قیام مردم مسلمان ایران به رهبری آیت الله کاشانی و به قدرت رسیدن دکتر مصدق (1331ش)
پس از آنکه مصدق علاوه بر نخست وزیری خواست وزارت جنگ را نیز برعهده بگیرد، با مخالفت شاه مواجه شد و ناچار شد استعفا دهد.
شاه که در پی بهانهای برای مهار نهضت ملی بود، از فرصت استفاده کرد و بلافاصله احمد قوام را مأمور تشکیل کابینه نمود.
در این میان آیتاللَه کاشانی که نخست وزیری مصدق را برای به نتیجه رسیدن ملی شدن نفت، مفید میدانست، مردم را به قیام دعوت کرد و با اتخاذ تصمیمی قاطع، بازگشت مصدق به نخستوزیری را خواستار شد و تهدید کرد، در صورتی که قوام کنار نرود اعلام جهاد کرده و شخصا با پوشیدن کفن در متن قیام مردم حضور خواهد یافت.
قوام که مردی وابسته به استعمار و در خدمت دربار بود، لبه تیز حملات خود را متوجه رهبری نهضت یعنی آیت اللَّه کاشانی و نیروهای مسلمان کرد.
اما آیت الهو کاشانی با انتشار اعلامیهای صدور فرمان نخستوزیری قوام را توطئه دانست و مردم را به حضور در صحنه فراخواند و بدین ترتیب وقایع سیتیر شکل گرفت و مردم مسلمان ایران در تهران و شهرهای مختلف کفن پوشان به خیابانها آمدند.
این تظاهرات به وسیله عوامل شاه به خاک و خون کشیده شد، اما در نهایت، شاه، عقبنشینی کرد و با عزل قوام، بار دیگر مصدق را به نخست وزیری منصوب کرد و وزارت جنگ را نیز به او سپرد.
مصدق پس از بازگشت به قدرت، سرناسازگاری با نهضت ملی و آیتالله کاشانی گذاشت و در اقدامی شگفتانگیز "سرلشکر وثوق" عامل کشتار مردم در قیام 30 تیر را به معاونت وزارت جنگ منصوب کرد.
وقتی آیت اللَّه کاشانی به این عمل اعتراض کرد، مصدق در نامهای، از آن روحانی مجاهد خواست تا در امور سیاسی مداخله نکند! تلاش مصدق برای منزوی ساختن آیتالله کاشانی موجب شد مردم پشتیبانی خویش را از مصدق بردارند و 13 ماه بعد که آمریکا و انگلیس در 28 مرداد 1332 با دخالت مستقیم در امور کشور او را برکنار کردند، دیگر مردمی در صحنه نمانده بود که از مصدق حمایت کند.