15 خرداد
تاسیس "حکومت جمهوری" با شعار "اسلامی" در نهضت جنگل (1299 ش)
در جریان نهضت جنگل به رهبری میرزا کوچکخان، مجاهدان نهضت در 14 خرداد 1299ش، وارد رشت شدند و ضمن ملغی اعلام کردن سلطنت "حکومتی جمهوری" را بر پایه "شعائر اسلامی" و.
.
.
تاسیس کردند.
میرزا کوچکخان در اعلامیهای که به همین منظور منتشر ساخت نوشت:
"جمعیت انقلاب سرخ ایران، اصول سلطنت را مُلغی کرده، جمهوری را رسماً اعلان مینماید؛ حکومت موقت جمهوری، حفاظت جان و مالِ عموم اهالی را به عهده میگیرد؛ هر نوع معاهده و قراردادی که به ضرر ایران، قدیماً و جدیداً با هر دولتی شده، لغو و باطل میشناسد؛ حکومت موقت جمهوری، همه اقوام بشر را یکی دانسته، تساوی حقوق درباره آنان قائل و حفظ شعائر اسلامی را از فرایض میداند.
"
این جمهوری انقلابی بر اثر درگیریهای شدید و مداوم با حکومت مرکزی دیری نپایید و با شهادت میرزا در 11 آذر 1300ش فروپاشید.