8 ربیع الاول
شهادت امام حسن عسکرى (ع) ( 260 ق)
امام حسن عسکری)ع(، امام یازدهم شیعیان، در هشتم ربیع الاوّل سال 260 هجری قمری در شهر سامرا به شهادت رسید.
نام مبارکش حسن بن علی، لقبش عسکری و کنیه‌اش ابو محمد بود.
مادرش، بانویی پاکیزه و عبادت پیشه و در سرزمین خویش پیش از اسارت، پادشاه زاده بود و پس از اسارت و انتقال به مدینه، به همسری امام دهم شیعیان حضرت امام علی النقی )ع( افتخار یافت.
نامش " حُدیث " و در روایات و عبارات دیگر، نام هایی چون جدّه، سلیل و سوسن نیز برای وی گفته شد.
این بانوی پاکدامن و پاکیزه سرشت، در ربیع الثانی سال 232 هجری قمری، فرزند گرامی‌‌اش حضرت امام حسن عسکری )ع( را به دنیا آورد و سراسر جهان هستی را با نور رخسارش جلوه گر ساخت.
امام حسن عسکری (ع) پس از پدر بزرگوارش، از جهت دانش و معارف دینی، فقیه‌ترین و داناترین مردم و از جهت اخلاق و رفتار، برترین انسان‌های روی زمین بود و از تمام جهات، دارای کمالات عالیه و ویژگی‌‌های منحصر به فرد بود.
وجود مبارک آثار وی در میان مسلمانان، استوانه محکم و پایداری بود که اسلام عزیز و مکتب حیات بخش اهل بیت)ع( را بر پا نگه می‌‌داشت و از گزند دشمنان خارجی و کینه توزان و بدخواهان داخلی، محفوظ و مصون نگه می‌‌داشت.
امام حسن عسکری (ع) در چهار سالگی، بنا به درخواست متوکل عباسی )دهمین خلیفه عباسیان(، به همراه پدر بزرگوارش امام هادی)ع( و سایر خانواده‌اش راهی سامرا ( مرکز خلافت عباسیان، در شمال غربی عراق) گردید (1) و پس از شهادت پدرش در سال 254 هجری قمری به امامت شیعیان نایل آمد.
آن حضرت و خانواده و خاندان پدرش، در ظاهر به دعوت متوکل عباسی در سامرا سکونت داشتند ولی در حقیقت حضورشان در سامرا اجباری و تبعید گونه بود، تا آن حضرت را از نزدیک در مراقبت و نظارت خویش داشته باشند.
زمامداران معاصر آن حضرت عبارت بودند از:
1- متوکل عباسی (247 - 232 ق(
2- منتصر عباسی (248 - 247 ق(
3- مستعین عباسی (252 - 248 ق(
4- معتز عباسی (255 - 252 ق(
5- مهتدی عباسی (256 - 255 ق(
6- معتمد عباسی (279 - 256 ق(
از میان خلفای مذکور، تنها از سوی منتصر عباسی، فرزند متوکل، نسبت به امام هادی)ع(، امام حسن عسکری (ع) و علویان و شیعیان آزاری نرسید و در ایام خلافت کوتاه مدت وی، احسان و خدمات شایانی به آنان شد، که در مقایسه با نامهربانی‌‌ها و ستم کاری‌‌های سایر خلفای عباسی چیز مهمی به شمار نمی‌‌آمد.
امام حسن عسکری (ع) از آنان، فشارها و سختی‌‌های زیادی متحمل گردید و سرانجام به وسیله زهری که معتمد عباسی به آن حضرت خورانید، مسموم و پس از چند روز تحمل بیماری، روح ملکوتی‌‌اش به لقاءالله پیوست.
1- منتهی الآمال، ج 2، ص 393