آیت‌اللَّه شیخ مرتضی آشتیانی، فرزند میرزا محمدحسن مجتهد آشتیانی (از رهبران نهضت تنباکو) در سال 1243ش در تهران به دنیا آمد.
وی پس از فراگرفتن مقدمات و سطوح، و نیز پس از استفاده از محضر والد بزرگوارش، راهی نجف شد و از محضر میرزا حبیب اللَّه رشتی و آخوند خراسانی بهره‌مند گردید.
وی سپس در تهران به تدریس و اقامه جماعت مشغول شد و در نهضت تحریم تنباکو، در کنار پدرش برای پیشبرد اهداف نهضت کوشید و بعد از پدرش، در تهران مرجعیت یافت.
شیخ مرتضی آشتیانی در نهضت مشروطه نیز یکی از رهبران روحانی مردم بود و به همین دلیل عین‌الدوله، از رجال قاجار، او را از تولیت مدرسه مروی بر کنار نمود.
وی برای پیشبرد اهداف نهضت همراه سایر علمای تهران در حرم حضرت عبدالعظیم تحصن کرد.
در پی انحراف نهضت مشروطه، وی به مشهد رفت و در این شهر به تدریس و ارشاد مردم پرداخت.
آن بزرگوار از کسانی بود که پس از توطئه کشف حجاب، علیه رضاخان موضع گرفت و همراه با علمای مشهد به این اقدام اعتراض کرد.
این امر به دستگیری علمای مشهد منجر شد.
اما مردم مشهد در مسجد گوهرشاد با سخنرانی پرشور شیخ بهلول دست به قیام زدند.
این قیام از سوی عمال رضاخان به شدت سرکوب شد.
در سالهای بعد شیخ مرتضی آشتیانی، تبیین مقام و منزلت اهل بیت(س) برای مردم و آشنائی مردم با معارف اسلامی را به عنوان راه حل ممکن برای مبارزه با رژیم دین‌ستیز پهلوی دید.
به همین سبب، برای تمام مصیبت و همچنین ولادت اهل بیت(س) مجالس پرشوری برپا می‌کرد.
آن بزرگوار سرانجام در 27 آبان 1325ش برابر با 23 ذی‌حجه 1365ق در 82 سالگی دارفانی را وداع گفت و در حرم امام رضا(ع) به خاک سپرده شد.