4- وفات سید رضی (406 ق)
سید محمد بن حسین، معروف به سیدرضی در سال 359 قمری چشم به دنیا گشود.
پدرش ابواحمد حسین بن موسی نام دارد که نَسَبَش با چهار واسطه به امام موسی بن جعفر(ع) میرسد.
سیدرضی از بزرگان شیعه و دارای مقام و منزلت در دولت بنیعباس و دولت آلبویه بود و برادرش، سید مرتضی، از بزرگان علما و فقهای شیعه در قرن پنجم هجری قمری و صاحب تألیفات فقهی و اصولی است.
سیدرضی از همان اوایل کودکی با اشتیاق فراوان به محضر درسِ شیخ مفید حاضر شد و به همراه برادر، مراتب ترقی و کمال را پیمود.
وی علاوه بر جدّیت و پشتکار زیاد، از نبوغی ذاتی و خدادادی برخوردار بود که پیشرفتهای علمی و ادبی او را سرعت میبخشید.
سیدرضی از بزرگترین صاحبان فصاحت و بلاغت بود که از درکی صحیح و ذوقی سلیم بهره داشت.
او در 9 سالگی چنان مهارتی در شعر از خود نشان داد و باعث شگفتی همگان شد.
وی در 30 سالگی، کل قرآن را در مدت کوتاهی حفظ نمود.
سید، همه خلفای بنیعباس را غاصبان خلافت و ولایت میدانست و با اشعار خود، سعی در بیان حقایق و طرح عقاید انقلابی خود داشت.
او در کنار فعالیتهای سیاسی، به تدریس و تالیف همت گماشت و شاگردانی فاضل و آثاری ماندگار از خود به جای گذاشته است.
شیخ طوسی، مفید نیشابوری، مهیار دیلمی و ابوالحسن هاشمی و… از شاگردان سیدرضی هستند.
معانی القرآن، تَلخیصُ البَیان عن مجازاتِ القرآن از جمله تالیفات اوست.
سید رضی در اقدامی بینظیر، کلمات، خطابهها، نامهها و مواعظ امام علی(ع) را گردآوری کرد و با نام "نهج البلاغه" به جامعه بشری اهدا نمود.
سیدرضی اولین کسی است که مکانی برای تحصیل طلاب علوم دینی تهیه کرد و آن را دارالعلم نامید.
وی از جمله علمای جامع شیعه است که در زمینههای مختلف علمی و اسلامی، مجتهد مسلّم و صاحب نظر بود و در شعر و ادبیات عربی، هماورد نداشت.
سرانجام، سیدرضی این عالم شهیر اسلامی در محرم سال 406 قمری در 47 سالگی جان به جان آفرین تسلیم کرد.
بدن پاک سید را پس از تشییعی با شکوه در منزلش به امانت به خاک سپرده و بعدها به حرم امام حسین(ع) در کربلا منتقل کردند.