19 دی
آغازهفته اهداى کتاب
هفته اهدای کتاب
هفته اهدای کتاب، از نوزدهم دیماه آغاز میشود.
هر چند که در مورد کتاب و کتابخوانی سخن بسیار گفته شده لیکناهمیت »کتاب« در ساختن فرهنگ جامعه آنچنان گران و مهم است که هر چه در مورد آن گفته شود، باز هم کم است ولذا مناسب است که به هر بهانه و در هر مناسبتی در این باره بحث شود.
اصولاً توسعه هر جامعه به عوامل متعددی بستگی دارد، در این میان کتاب از جایگاه ویژهای برخوردار است.
کتابضمن این که میتواند جایگاه ویژهای در تحقق توسعه داشته باشد، خود به گونهای میتواند تبیینی از توسعه یکجامعه نیز باشد.
آمارهای رسمی، دادههای دردآوری را از وضعیت کتابخوانی ارائه میدهد.
زمان بسیار کوتاه مطالعه برای هر نفرایرانی، نبودِ یک جلد کتاب برای هر نفر نبود حتی یک کتابخانه در برخی از شهرها، نبود مدیر متخصص در 70 درصداز کتابخانههای دانشگاهی، نبود کتابخانه در بسیاری از مدارس کشور، محرومیت مدارس کشور از پستی به نام کتابدارو.
در پاسخ به این سؤال که »علت ضعف گرایش عمومی جامعه به کتاب چیست؟« هر کس از زاویهای موضوع را بررسیو ارائه طریق مینماید.
این نوشتار قصد دارد زوایا و جنبههای مختلف فقر مطالعه در جامعه را مورد مداقه قرار دهد.
به طور کلی میتوان علل فقر مطالعه در کشورمان را به عوامل زیر نسبت داد:
غلبه فرهنگ شفاهی بر فرهنگ کتبی؛ در کشور ما، بیشتر فرهنگ شفاهی حاکم است؛ مثلاً میبینیم، تعداد زیادی ازمردم، که حتی سواد هم ندارند، اشعار سعدی و حافظ و داستانهای زیادی میدانند.
شفاهی بودن فرهنگ در کشور ماسابقه طولانی دارد.
شاید یکی از دلایل کمی آثار تألیف شده در کشورمان، با توجه به سوابق درخشان فرهنگی، همینغلبه فرهنگ گفتاری بر نوشتاری باشد.
عدم احساس نیاز به مطالعه؛ تا زمانی که انگیزه و میل به مطالعه ایجاد نشود و تا زمانی که این نیاز را احساس نکنیمکه خواندن و وجود کتاب لازمتر از خریدن شکلات برای بچه است، نمیتوانیم پیشرفت چندانی در زمینه گسترشکتابخوانی داشته باشیم.
نارسایی کتابخانههای آموزشگاهی؛ به دلیل نارسایی در نظام آموزش فعلی کشور، کتابخانههای آموزشگاهیجایگاه درخوری نداشته و غالباً به عنوان یک پدیده جنبی نگریسته میشود.
گرانی کتاب؛ این واقعیت مهم را نمیتوان از نظر دور داشت که گرانی کتاب، بر دوش بسیاری از خانوادهها سنگینیخواهد کرد و خواهد توانست از آمار کتابخوانها -بخصوص خوانندگان جدید کتاب که طعم شیرین کتابخوانی رانچشیدهاند- به طور محسوسی بکاهد.
در ایران، هزینه کتاب نسبت به هزینههای جاری زندگی چندان گران هم نیست و حتی نسبت به بسیاری از کشورها، درایران کتاب ارزانتر منتشر میشود.
لیکن افزایش قیمت کتاب نباید بهانهای باشد که خانوادهها از خرید آن خودداریکنند.
گرانی کتاب در تمام دنیا رواج یکسانی دارد و همه از آن شکایت دارند.
پس فقط گرانی نمیتواند عامل فقرمطالعه باشد.
بنابر این گرچه گرانی کتاب از عوامل تأثیرگذار در ضعف گرایش عمومی جامعه به امر کتاب و کتابخوانی است؛ اما اینموضوع را نیز باید مدنظر قرار داد که کمبود مطالعه در کشورمان بیشتر علل فرهنگی دارد تا اقتصادی.
نواقص موجود در کتابخانههای عمومی؛ کتابخانههای عمومی تقریباً در همه جوامع از دایره فرد و گروه بیرونند ونظام اجتماعی و دولت متکفل آنهاست و اهمیت کتابخانههای عمومی تا به آنجاست که یکی از شاخصهای توسعهفرهنگی جوامع، تعداد کتب ذخیره شده در آن جوامع است.
»تعداد کتابخانههای عمومی به ازای هر صد هزار نفر در ایران 1/8% یعنی یک پنجاه و پنجم میانگین این رقم درکشورهای توسعه یافته است.
تعداد کتابهای موجود در کتابخانههای عمومی ایران 1/7% یعنی یک پنجاه و هشتممیانگین این رقم در کشورهای توسعه یافته است.
این ارقام نشان میدهد که تعداد کتابخانههای عمومی، با توجه بهجمعیت کثیر ایران و همچنین نیاز فرهنگی کشور کافی نیست.
طی برآوردهای انجام شده، قرار است در آخر برنامه پنج ساله دوم (1377)، تعداد کتابخانههای عمومی به یک هزار ودویست برسد.
لیکن در کنار افزایش تعداد کتابخانهها باید به کیفیت خدمات نیز توجه شود.
ما زمانی میتوانیمجذابیت کتابخانههایمان را افزایش دهیم که جدیدترین کتابها را ارائه دهیم، از کتابداران نخبه و آموزش دیده بهرهبگیریم و مجموعه کتابخانهای )کتابهای چاپی فارسی و انگلیسی، نشریات ادواری، پایاننامه، اسناد تاریخی، منابعدیداری و شنیداری و.
( غنی و کارآمد داشته باشیم.
از مشکلاتی که بیشتر کتابخانههای عمومی کشور با آن درگیرند میتوان به کمبود فضای مطالعه، ساعات کار محدود،روزآمد نبودن کتاب و نشریات، نارسایی در خدمات اطلاعرسانی، فقدان یا کمی نیروی انسانی آموزش دیده اشارهکرد.
شیوههای غلط مطالعه؛ یکی از دلایل عمده کمبود مطالعه و افت تحصیلی در نظام آموزشی کشور مربوط به همینمورد است.
شیوههای نامطلوب خواندن همچون لبخوانی، کندخوانی، برگشت به عقب و.
باعث کندی امر مطالعهو یادگیری شده و انگیزه لازم برای مطالعه مؤثر و کارآمد را از شخص میگیرید.
بسیار کسانی که دورههای دبیرستانی و دانشگاهی را به پایان میرسانند اما چنان که باید طرز صحیح استفاده از کتاب رانمیدانند و با مهارتهای خواندن و مطالعه به شکل صحیح آن آشنا نیستند.
بهترین راه برای رفع این معضل این است کهدر دورههای پیش از دانشگاه و حتی در دوره ابتدایی، برنامهای تدوین شود که براساس آن طرز صحیح استفاده ازکتاب، نحوه یادگیری، چگونگی درک صحیح مطلب و.
آموزش داده شود.