22 محرم الحرام
ورود امام علی بن ابی طالب(ع) به صفین، جهت نبرد با سپاه معاویه (37 ق)
معاویة بن ابی سفیان که از زمان خلافت عمر بن خطاب به حکومت شام منصوب شده بود، در عصر خلافت عثمان بن عفان به خاطر رابطه خویشاوندی با وی و اموی بودن هر دو، از موقعیت ممتازی برخوردار و به یک حاکم مقتدر و مستبد تبدیل شد.
پس از آن که حضرت علی(ع) با رأی آزاد و مستقیم مردم به خلافت رسید و در صدد زدودن نابکاری ها؛ تبعیضات و ستم گری های حاکمان پیشین برآمد و برای این منظور بسیاری از عاملان و حاکمان نالایق را بر کنار نمود، با مخالفت ها و سرپیچی های معاویة بن ابی سفیان، حاکم شام روبرو گردید و ارسال نامه های متعدد و رفت و آمد پیک های مختلف، تأثیری در یاغی گری های معاویه بر جا نگذاشت و سرانجام به نبرد و جنگی بزرگ تبدیل گردید.
نبرد بزرگ سپاهیان اسلام به فرماندهی امام علی(ع) و سپاهیان شام به سرکردگی معاویه بن ابی سفیان در سرزمینی میان شام و عراق، معروف به صفین در کنار رود فرات به وقوع پیوست.
حضرت علی(ع) پس از گردآوری نیروهای رزمنده و جهادگر، در روز بیست و دوم محرم سال 37 قمری وارد سرزمین صفین گردید و به طلایه داران سپاهش، به فرماندهی مالک اشتر نخعی پیوست.
معاویة بن ابی سفیان نیز در همین ماه وارد صفین شد و به طلایه داران سپاه خویش به فرماندهی ابوالأعور سلمی ملحق شد.
به حرمت ماه محرم، طرفین از جنگ و نبرد با یکدیگر در این ماه خودداری کردند ولی با پایان یافتن محرم و آغاز ماه صفر، نبرد بی امان طرفین آغاز گردید و تعداد فراوانی از دو طرف کشته، زخمی و اسیر گردیدند.
ولی تلفان شامیان چند برابر شهدا و زخمیان سپاه حضرت علی(ع) بود.
سرانجام با دسیسه های معاویه و عمرو بن عاص در واپسین مراحل جنگ، سپاهیان شامی برای گریز از هجوم بی امان سپاهیان حضرت علی(ع)، قرآن ها را بر روی نیزه کرده و خواستار صلح و حکمیت قرآن شدند.
همین نیرنگ، موجب فریب خوردگی برخی از متحجران و مقدس مآبان سپاه امام علی(ع) شد و اختلاف و پراکندگی آنان را به ارمغان آورد و موجب آن شد که بدون دست یابی به نتیجه مطلوب، به جنگ پایان دهند و خاتمه کار را به حکمیت واگذارند.
(1)
1- نک: بحارالانوار (علامه مجلسی)، ج 32، ص 430؛ شرح نهج البلاغه (ابن ابی الحدید)، ج3، ص 215؛ الفتوح (ابن اعثم کوفی)، ص 460؛ کشف الغمه (علی بن عیسی اربلی)، ج1، ص 334؛ انساب الاشراف – ترجمه امیر المؤمنین(ع) – (بلاذری)، ص 185