دسته بندی موضوعی احکام شرعی - قضا


1-تاخير قضاء روزه
        لزوم پرداخت یک مد طعام و قضا برای کسی که قضای روزه رمضان را تا سال آینده تاخیر بیندازد
        1705 - اگر در ماه رمضان به واسطه عذری روزه نگیرد و بعد از رمضان عذر اوبرطرف شود و تا رمضان آینده عمدا قضای روزه را نگیرد، باید روزه را قضا کند وبرای هر روز یک مد گندم یا جو و مانند اینها هم به فقیر بدهد.

        وجوب قضا و پرداخت فدیه برای کسی که در قضای روزه رمضان تا سال آینده کوتاهی کند
        1706 - اگر در قضای روزه کوتاهی کند تا وقت تنگ شود و در تنگی وقت عذری پیداکند، باید قضا را بگیرد و برای هر روز یک مد گندم یا جو و مانند اینها به فقیر بدهد، بلکه اگر موقعی که عذر دارد، تصمیم داشته باشد که بعد از برطرف شدن عذر روزه های خود را قضا کند، و پیش از آن که قضا نماید در تنگی وقت عذرپیدا کند، باید قضای آن را بگیرد، و احتیاط واجب آن است که برای هر روز هم یک مد غذا به فقیر بدهد.

        کفایت قضای روزه و یک مد طعام برای هر روز اگر چه قضا روزه را چند سال تاخیر بیندازد
        1709 - اگر قضای روزه رمضان را چند سال تأخیر بیندازد، باید قضا را بگیرد وبرای هر روز یک مد طعام به فقیر بدهد.

2-ترتيب در قضا
        جواز با هم شروع کردن چند اجیر که برای میتی نماز استیجاری می خوانند
        1380 - اگر برای میتی که در مسأله پیش گفته شد بخواهند چند نفر را اجیرکنند که نماز بخوانند لازم نیست برای آنها وقت مرتب معین کنند که با هم شروع نکنند در عمل .

        لازم نبودن رعایت ترتیب در قضای نمازهای میت
        1543 - لازم نیست قضای نمازهای میت به ترتیب خوانده شود، اگر چه بدانندکه میت ترتیب نمازهای خود را می دانسته .

3-ترتيب در قضاء
        لزوم رعایت ترتیب در قضا سجده و تشهد فراموش شده
        1253 - اگر یک سجده و تشهد را فراموش کند احتیاط واجب آن است که هرکدام را اول فراموش کرده اول قضا نماید واگر نداند کدام اول فراموش شده باید احتیاطایک سجده و تشهد و بعد یک سجده دیگر بجا آورد یا یک تشهد و یک سجده و بعدیک تشهد دیگر بجا آورد تا یقین کند سجده و تشهد را به ترتیبی که فراموش کرده قضا نموده است .

        لزوم تجدید قضا سجده و تشهد فراموش شده به نحوی که رهایت ترتیب بشود
        1254 - اگر به خیال این که اول سجده را فراموش کرده اول قضای آن را بجا آوردو بعد از خواندن تشهد یادش بیاید که اول تشهد را فراموش کرده احتیاط واجب آن است که دوباره سجده را قضا نماید و نیز اگر به خیال این که اول تشهد رافراموش کرده اول قضای آن را بجا آورد و بعد از سجده یادش بیاید که اول سجده را فراموش کرده بنابر احتیاط واجب باید دوباره تشهد را بخواند.

        عدم لزوم رعایت ترتیب در قضا نمازهای یومیه مگر آنکه ترتیب در ادا آنها لازم باشد
        1375 - قضای نمازهای یومیه لازم نیست به ترتیب خوانده شود مثلا کسی که یک روز نماز عصر و روز بعد نماز ظهر را نخوانده لازم نیست اول نماز عصر و بعداز آن نماز ظهر را قضا نماید.

        لازم نبودن رعایت ترتیب در قضا یک نماز یومیه و چند نماز غیر یومیه
        1376 - اگر بخواهد قضای چند نماز غیر یومیه مانند نماز آیات را بخواند یا مثلابخواهد قضای یک نماز یومیه و چند نماز غیر یومیه را بخواند لازم نیست آنها را به ترتیب بجا آورد.

        وظیفه کسی که نداند نمازهائی که از او قضا شده کدامیک جلوتر بوده است
        1377 - اگر کسی نداند که نمازهایی که از او قضا شده کدام یک جلوتر بوده لازم نیست به طوری بخواند که ترتیب حاصل شود و هر یک را می تواند مقدم بداند.

        استحباب رعایت ترتیب اگر نمازهائی از او قضا شده باشد و بداند کدام یک جلوتر بوده است
        1378 - اگر کسی که نمازهایی از او قضا شده ، می داند کدام یک جلوتر قضا شده ، احتیاط مستحب آن است که به ترتیب قضا کند و آنچه اول قضا شده اول بخواندو دومی را بعد و همین طور.

        لازم نبودن رعایت ترتیب در قضا نماز برای میت
        1379 - اگر برای میتی می خواهند نماز قضا بدهند، و می دانند آن میت ترتیب قضا شدن را می دانسته باز لازم نیست طوری قضا را بجا بیاورند که ترتیب حاصل شود.

        عدم لزوم به ترتیب بجا آوردن نمازهای قضای میت در صورتی که بدانند میت ترتیب قضا شدن را نمی دانسته
        1381 - اگر بدانند که میت ترتیب قضا شدن را نمی دانسته یا ندانند که می دانسته ، لازم نیست به ترتیب برای او قضا بجا بیاورند.

        عدم لزوم معین کردن وقت مرتب برای چند نفر اجیر که می خواهند برای میتی نماز بخوانند که ترتیب قضا شدن را نمی دانند
        1382 - در مسأله پیش اگر بخواهند چند نفر را برای به جا آوردن نماز میت اجیر کنند لازم نیست وقت معین کنند و می توانند همه با هم شروع به قضا کنند.

        وظیفه کسی که از روزهای گذشته نماز قضا دارد و یک نماز یا بیشتر ه م از همان روز از او قضا شده
        1386 - اگر از روزهای گذشته نمازهای قضا دارد و یک نماز یا بیشتر هم از همان روز از او قضا شده ، اگرچه لازم نیست نمازهای قضا را پیش از نماز ادا بخواندحتی اگرچه وقت داشته باشد و ترتیب بین نمازهای قضا را هم بداند ولی احتیاطاستحبابی آن است که نمازهای قضا مخصوصا نماز قضای همان روز را پیش از نماز ادابخواند.

        جواز بجا آوردن نماز قضا خود یا پدر بدون رعایت ترتیب
        1396 - کسی که خودش نماز و روزه قضا دارد اگر نماز و روزه پدر هم براو واجب شود هر کدام را اول بجا آورد صحیح است .

4-روزه قضا
        ممنوعیت روزه مستحبی اگر روزه قضا یا روزه واجب دیگر بر عهده اش باشد
        1563 - کسی که برای به جا آوردن روزه میتی اجیر شده اگر روزه مستحبی بگیرداشکال ندارد، ولی کسی که روزه قضا یا روزه واجب دیگری دارد، نمی تواند روزه مستحبی بگیرد. و چنانچه فراموش کند و روزه مستحب بگیرد، در صورتی که پیش از ظهر یادش بیاید، روزه مستحبی او به هم می خورد و می تواند نیت خود را به روزه واجب برگرداند. و اگر بعد از ظهر ملتفت شود، روزه او باطل است ، و اگر بعداز مغرب یادش بیاید، روزه اش صحیح است ، اگر چه بی اشکال نیست .

5-قضا از طرف ميت
        لازم نبودن رعایت ترتیب در قضای نمازهای میت
        1543 - لازم نیست قضای نمازهای میت به ترتیب خوانده شود، اگر چه بدانندکه میت ترتیب نمازهای خود را می دانسته .

6-قضاء براى پدر
        وظیفه پسر بزرگتر در قضا روزه هایی که پدر در سفر نگرفته است بعد از مرگ او
        1390 - اگر پدر نماز و روزه خود را بجا نیاورده باشد، چنانچه از روی نافرمانی ترک نکرده و می توانسته قضا کند بر پسر بزرگتر واجب است که بعد ازمرگش بجا آورد یا برای او اجیر بگیرد بلکه اگر از روی نافرمانی هم ترک کرده باشد واجب است به همین طور عمل کند و نیز روزه ای را که در سفر نگرفته اگرچه نمی توانسته قضا کند، واجب است که پسر بزرگتر قضا نماید یا برای او اجیربگیرد.

        وظیفه پسر بزرگتر در قضا نمازهای پدر بعد از مرگ او
        1390 - اگر پدر نماز و روزه خود را بجا نیاورده باشد، چنانچه از روی نافرمانی ترک نکرده و می توانسته قضا کند بر پسر بزرگتر واجب است که بعد ازمرگش بجا آورد یا برای او اجیر بگیرد بلکه اگر از روی نافرمانی هم ترک کرده باشد واجب است به همین طور عمل کند و نیز روزه ای را که در سفر نگرفته اگرچه نمی توانسته قضا کند، واجب است که پسر بزرگتر قضا نماید یا برای او اجیربگیرد.

        مسئولیت نداشتن پسر بزرگتر اگز شک داشته باشد که پدرش نماز قضا داشته است یا نه
        1391 - اگر پسر بزرگتر شک دارد که پدر نماز و روزه قضا داشته یا نه چیزی بر او واجب نیست .

        مسئولیت پسر بزرگتر اگر بداند پدرش نماز قضا داشته است و نداند کدامیک را بجا آورده یا نه
        1392 - اگر پسر بزرگتر بداند که پدرش نماز قضا داشته و شک کند که بجاآورده یا نه ، بنابر احتیاط واجب باید قضا نماید.

        استحباب بجا آوردن نماز و روزه پدر اگر معلوم نباشد کدامیک از پسران بزرگترند
        1393 - اگر معلوم نباشد که پسر بزرگتر کدام است ، قضای نماز و روزه پدربر هیچ کدام از پسرها واجب نیست ولی احتیاط مستحب آن است که نماز و روزه اورا بین خودشان قسمت کنند یا برای انجام آن قرعه بزنند.

        مسئولیت نداشتن پسران در قبال نماز و روزه پدر اگر معلوم نباشد کدامیک از آنها بزرگترند
        1393 - اگر معلوم نباشد که پسر بزرگتر کدام است ، قضای نماز و روزه پدربر هیچ کدام از پسرها واجب نیست ولی احتیاط مستحب آن است که نماز و روزه اورا بین خودشان قسمت کنند یا برای انجام آن قرعه بزنند.

        مسئولیت نداشتن پسر بزرگتر بعد از آنکه اجیر بر طبق وصیت میت نماز و روزه او را قضا کند
        1394 - اگر میت وصیت کرده باشد که برای نماز و روزه او اجیر بگیرند، بعداز آنکه اجیر نماز و روزه او را به طور صحیح بجا آورد، بر پسر بزرگتر چیزی واجب نیست .

        لزوم عمل به وظیفه شخصی خود در حین قضا نماز پدر
        1395 - اگر پسر بزرگتر بخواهد نماز پدر را بخواند باید به تکلیف خود عمل کند مثلا قضای نماز صبح و مغرب و عشا را باید بلند بخواند.

        جواز بجا آوردن نماز قضا خود یا پدر بدون رعایت ترتیب
        1396 - کسی که خودش نماز و روزه قضا دارد اگر نماز و روزه پدر هم براو واجب شود هر کدام را اول بجا آورد صحیح است .

        عدم مسئولیت پسر دوم نسبت به نماز و روزه پدر اگر پسر اول قبل از عاقل شدن و یا بالغ شدن بمیرد
        1397 - اگر پسر بزرگتر موقع مرگ پدر نابالغ یا دیوانه باشد، وقتی که بالغ شد یا عاقل گردید باید نماز و روزه پدر را قضا نماید، و چنانچه پیش ازبالغ شدن یا عاقل شدن بمیرد، بر پسر دوم چیزی واجب نیست .

        وجوب قضا نماز و روزه پدر بعد از بلوغ و عاقل شدن اگر پسر بزرگتر در موقع مرگ او نابالغ یا دیوانه باشد
        1397 - اگر پسر بزرگتر موقع مرگ پدر نابالغ یا دیوانه باشد، وقتی که بالغ شد یا عاقل گردید باید نماز و روزه پدر را قضا نماید، و چنانچه پیش ازبالغ شدن یا عاقل شدن بمیرد، بر پسر دوم چیزی واجب نیست .

        مسئولیت نداشتن پسر دوم نسبت به نماز و روزه پدر اگر قبل از انجام بمیرد
        1398 - اگر پسر بزرگتر پیش از آنکه نماز و روزه پدر را قضا کند بمیرد برپسر دوم چیزی واجب نیست .

7-قضاء به جماعت
        جواز خواندن نماز قضا با جماعت اگرچه امام نماز ظهر و ماموم نماز صبح بخواند
        1388 - نماز قضا را با جماعت می شود خواند، چه نماز امام جماعت ادا باشد یاقضا، و لازم نیست هر دو یک نماز را بخوانند مثلا اگر نماز قضای صبح را بانماز ظهر یا عصر امام بخواند اشکال ندارد.

        جواز خواندن نماز قضا با جماعت اگرچه نماز امام ادا باشد
        1388 - نماز قضا را با جماعت می شود خواند، چه نماز امام جماعت ادا باشد یاقضا، و لازم نیست هر دو یک نماز را بخوانند مثلا اگر نماز قضای صبح را بانماز ظهر یا عصر امام بخواند اشکال ندارد.

8-قضاء تشهد
        لزوم رعایت قبله در نماز احتیاط و قضا سجده و تشهد فراموش شده
        780 - نماز احتیاط و سجده و تشهد فراموش شده را باید رو به قبله بجا آورد. و در سجده سهو هم احتیاط مستحب همین است .

        لزوم رعایت پوشش برای قضا سجده یا تشهد فراموش شده و سجده سهو
        790 - موقعی که انسان قضای سجده فراموش شده یا تشهد فراموش شده را بجامی آورد، بلکه بنابر احتیاط واجب در موقع سجده سهو هم ، باید خود را مثل موقع نماز بپوشاند.

        لزوم اتمام نماز و قضا تشهد اگر در رکوع یادش بیاید که تشهد را فراموش کرده است
        1102 - اگر تشهد را فراموش کند و بایستد و پیش از رکوع یادش بیاید که تشهدرا نخوانده ، باید بنشیند و تشهد را بخواند و دوباره بایستد و آنچه باید در آن رکعت خوانده شود بخواند و نماز را تمام کند و اگر در رکوع یا بعد از آن یادش بیاید باید نماز را تمام کند و بعد از سلام نماز تشهد را قضا کند وبنابر احتیاط واجب برای تشهد فراموش شده دو سجده سهو بجا آورد.

        لزوم تقدیم نماز احتیاط اگر هم نماز احتیاط بر عهده او باشد و هم قضا تشهد یا سجده
        1233 - اگر نماز احتیاط و قضای یک سجده یا قضای یک تشهد یا دو سجده بر اوواجب شود باید اول نماز احتیاط را بجا آورد.

        لزوم رعایت تمام شرائط نماز برای قضا سجده و تشهد فراموش شده
        1251 - سجده و تشهدی را که انسان فراموش کرده و بعد از نماز قضای آن را بجامی آورد باید تمام شرایط نماز مانند پاک بودن بدن و لباس و رو به قبله بودن وشرطهای دیگر را داشته باشد.

        لزوم رعایت ترتیب در قضا سجده و تشهد فراموش شده
        1253 - اگر یک سجده و تشهد را فراموش کند احتیاط واجب آن است که هرکدام را اول فراموش کرده اول قضا نماید واگر نداند کدام اول فراموش شده باید احتیاطایک سجده و تشهد و بعد یک سجده دیگر بجا آورد یا یک تشهد و یک سجده و بعدیک تشهد دیگر بجا آورد تا یقین کند سجده و تشهد را به ترتیبی که فراموش کرده قضا نموده است .

        لزوم تجدید قضا سجده و تشهد فراموش شده به نحوی که رعایت ترتیب بشود
        1254 - اگر به خیال این که اول سجده را فراموش کرده اول قضای آن را بجا آوردو بعد از خواندن تشهد یادش بیاید که اول تشهد را فراموش کرده احتیاط واجب آن است که دوباره سجده را قضا نماید و نیز اگر به خیال این که اول تشهد رافراموش کرده اول قضای آن را بجا آورد و بعد از سجده یادش بیاید که اول سجده را فراموش کرده بنابر احتیاط واجب باید دوباره تشهد را بخواند.

        لازم نبودن اعاده نماز اگر بین سلام نماز و قضای سجده یا تشهد از وضعیت نماز خارج شود
        1255 - اگر بین سلام نماز و قضای سجده یا تشهد کاری کند که اگر عمدا یا سهوادر نماز اتفاق بیافتد نماز باطل می شود مثلا پشت به قبله نماید باید قضای سجده و تشهد را بجا آورد و نمازش صحیح است .

        لزوم تقدیم قضای سجده و تشهد فراموش شده بر دو سجده سهو
        1256 - اگر بعد از سلام نماز یادش بیاید که یک سجده از رکعت آخر رافراموش کرده باید قضای سجده ای را که فراموش کرده بجا آورد و بعد از آن دوسجده سهو بجا آورد چه کاری که نماز را باطل می کند کرده باشد یا نه و اگرتشهد رکعت آخر را فراموش کرده باشد باید قضای تشهد را بجا آورد و بعد از آن دو سجده سهو بجا آورد.

        لزوم تقدیم قضای سجده و تشهد فراموش شده بر سجده سهو هر چند برای کار دیگری نیز سجده سهو بر او واجب شده باشد
        1261 - کسی که باید سجده یا تشهد را قضا نماید اگر برای کار دیگری هم سجده سهو بر او واجب شود باید بعد از نماز سجده یا تشهد را قضا نماید بعد سجده سهو را بجا آورد.

9-قضاء در سفر
        لزوم قضا نماز تمام به صورت چهار رکعتی اگرچه در سفر بجا آورده شود
        1368 - اگر از مسافری که باید نماز را شکسته بخواند نماز ظهر یا عصر یا عشاءقضا شود باید آن را دو رکعتی قضا نماید اگرچه در غیر سفر بخواهد قضای آن را به جاآورد و اگر از کسی که مسافر نیست یکی از این سه نماز قضا شود باید چهار رکعتی قضا نماید اگرچه در سفر بخواهد آن را قضا نماید.

10-قضاء در وطن
        لزوم قضا نماز شکسته به صورت شکسته اگرچه در وطن قضا شود
        1368 - اگر از مسافری که باید نماز را شکسته بخواند نماز ظهر یا عصر یا عشاءقضا شود باید آن را دو رکعتی قضا نماید اگرچه در غیر سفر بخواهد قضای آن را به جاآورد و اگر از کسی که مسافر نیست یکی از این سه نماز قضا شود باید چهار رکعتی قضا نماید اگرچه در سفر بخواهد آن را قضا نماید.

11-قضاء رمضان
        کفاره کسی که بعد از ظهر عمدا قضای روزه رمضان را باطل کند
        1687 - کسی که قضای روزه رمضان را گرفته ، اگر بعد از ظهر عمدا کاری که روزه راباطل می کند انجام دهد، باید به ده فقیر هر کدام یک مد که تقریبا ده سیر است طعام بدهد، و اگر نمی تواند بنابر احتیاط واجب باید سه روز پی در پی روزه بگیرد.

12-قضاء روزه دار
        لزوم قضا بدون کفاره برای ابطال روزه با یقین نداشتن به آنکه می گوید صبح شده اس
        1688 - در چند صورت فقط قضای روزه بر انسان واجب است ، و کفاره واجب نیست :اول : آنکه روزه دار در روز ماه رمضان عمدا قی کند.

13-قضاء سجده
        لزوم رعایت قبله در نماز احتیاط و قضا سجده و تشهد فراموش شده
        780 - نماز احتیاط و سجده و تشهد فراموش شده را باید رو به قبله بجا آورد. و در سجده سهو هم احتیاط مستحب همین است .

        لزوم رعایت پوشش برای قضا سجده یا تشهد فراموش شده و سجده سهو
        790 - موقعی که انسان قضای سجده فراموش شده یا تشهد فراموش شده را بجامی آورد، بلکه بنابر احتیاط واجب در موقع سجده سهو هم ، باید خود را مثل موقع نماز بپوشاند.

        لزوم تقدیم نماز احتیاط اگر هم نماز احتیاط بر عهده او باشد و هم قضا تشهد یا سجده
        1233 - اگر نماز احتیاط و قضای یک سجده یا قضای یک تشهد یا دو سجده بر اوواجب شود باید اول نماز احتیاط را بجا آورد.

        لزوم رعایت تمام شرائط نماز برای قضا سجده و تشهد فراموش شده
        1251 - سجده و تشهدی را که انسان فراموش کرده و بعد از نماز قضای آن را بجامی آورد باید تمام شرایط نماز مانند پاک بودن بدن و لباس و رو به قبله بودن وشرطهای دیگر را داشته باشد.

        لزوم رعایت ترتیب در قضا سجده و تشهد فراموش شده
        1253 - اگر یک سجده و تشهد را فراموش کند احتیاط واجب آن است که هرکدام را اول فراموش کرده اول قضا نماید واگر نداند کدام اول فراموش شده باید احتیاطایک سجده و تشهد و بعد یک سجده دیگر بجا آورد یا یک تشهد و یک سجده و بعدیک تشهد دیگر بجا آورد تا یقین کند سجده و تشهد را به ترتیبی که فراموش کرده قضا نموده است .

        لزوم تجدید قضا سجده و تشهد فراموش شده به نحوی که رعایت ترتیب بشود
        1254 - اگر به خیال این که اول سجده را فراموش کرده اول قضای آن را بجا آوردو بعد از خواندن تشهد یادش بیاید که اول تشهد را فراموش کرده احتیاط واجب آن است که دوباره سجده را قضا نماید و نیز اگر به خیال این که اول تشهد رافراموش کرده اول قضای آن را بجا آورد و بعد از سجده یادش بیاید که اول سجده را فراموش کرده بنابر احتیاط واجب باید دوباره تشهد را بخواند.

        لازم نبودن اعاده نماز اگر بین نماز و قضای سجده یا تشهد از وضعیت نماز خارج شود
        1255 - اگر بین سلام نماز و قضای سجده یا تشهد کاری کند که اگر عمدا یا سهوادر نماز اتفاق بیافتد نماز باطل می شود مثلا پشت به قبله نماید باید قضای سجده و تشهد را بجا آورد و نمازش صحیح است .

        لزوم تقدیم قضای سجده و تشهد فراموش شده بر دو سجده سهو
        1256 - اگر بعد از سلام نماز یادش بیاید که یک سجده از رکعت آخر رافراموش کرده باید قضای سجده ای را که فراموش کرده بجا آورد و بعد از آن دوسجده سهو بجا آورد چه کاری که نماز را باطل می کند کرده باشد یا نه و اگرتشهد رکعت آخر را فراموش کرده باشد باید قضای تشهد را بجا آورد و بعد از آن دو سجده سهو بجا آورد.

        لزوم تقدیم قضای سجده و تشهد فراموش شده بر سجده سهو هر چند برای کار دیگری نیز سجده سهو بر او واجب شده باشد
        1261 - کسی که باید سجده یا تشهد را قضا نماید اگر برای کار دیگری هم سجده سهو بر او واجب شود باید بعد از نماز سجده یا تشهد را قضا نماید بعد سجده سهو را بجا آورد.

14-قضاء عبادات
        وجوب قضا عبادتهائی که به گمان حیض بودن ترک کرده است
        500 - مبتدئه و مضطربه و ناسیه و زنی که عادت عددیه دارد، اگر خونی ببینند که نشانه های حیض داشته باشد یا یقین کنند که سه روز طول می کشد، باید عبادت را ترک کنند. و چنانچه بعد بفهمند حیض نبوده ، باید عبادتهایی را که بجانیاورده اند، قضا نمایند. ولی اگر یقین نکنند که تا سه روز طول می کشد ونشانه های حیض را هم نداشته باشد، بنابر احتیاط واجب باید تا سه روز کارهای استحاضه را بجا آورند و کارهایی را که بر حائض حرام است ترک نمایند. و چنانچه پیش از سه روز پاک نشدند، باید آن را حیض قرار دهند.

15-قضاء نماز
        قضا نداشتن نمازها در ایام عادت و قضا داشتن روزه ها
        469 - نمازهای یومیه ای که زن در حال حیض نخوانده ، قضا ندارد، ولی روزه های واجب را باید قضا نماید.

        وجوب قضا نماز اگر به مقدار خواندن نماز فرصت داشته باشد و عادت شود
        471 - اگر زن نماز را تأخیر بیندازد و از اول وقت به اندازه انجام واجبات یک نماز بگذرد و حائض شود، قضای آن نماز بر او واجب است . ولی در تندخواندن و کند خواندن و چیزهای دیگر باید ملاحظه حال خود را بکند، مثلا زنی که مسافرنیست اگر در اول ظهر نماز نخواند، قضای آن در صورتی واجب می شود که به مقدارخواندن چهار رکعت نماز به دستوری که گفته شد از اول ظهر بگذرد و حائض شود، وبرای کسی که مسافر است گذشتن وقت به مقدار خواندن دو رکعت کافی است . و نیز باید ملاحظه تهیه شرایطی را که دارا نیست بنماید، پس اگر به مقدار فراهم آوردن آن مقدمات و خواندن یک نماز بگذرد و حائض شود قضا واجب است ، و گرنه واجب نیست .

        وجوب قضا نماز اگر به گمان آنکه برای نماز وقت ندارد نماز نخواند و بعد بفهمد وقت داشته است
        475 - اگر به خیال این که به اندازه تهیه مقدمات نماز و خواندن یک رکعت وقت ندارد نماز نخواند، و بعد بفهمد وقت داشته ، باید قضای آن نماز را بجا آورد.

        لزوم قضا عبادتی که به گمان حیض بودن ترک کرده است
        480 - زنی که عادت وقتیه و عددیه دارد اگر در وقت عادت یا دو سه روزجلوتر یا دو سه روز عقب تر خون ببیند، به طوری که بگویند حیض را جلو یا عقب انداخته اگر چه آن خون ، نشانه های حیض را نداشته باشد، باید به احکامی که برای زن حائض گفته شد عمل کند. و چنانچه بعد بفهمد حیض نبوده مثل اینکه پیش از سه روز پاک شود، باید عبادتهایی را که بجا نیاورده قضا نماید.

        وجوب قضا نمازهائی که به گمان حیض بودن ترک کرده است
        507 - اگر چند روز را حیض قرار دهد و عبادت نکند، بعد بفهمد حیض نبوده است ،باید نماز و روزه ای را که در آن روزها بجا نیاورده قضا نماید. و اگر چند روز رابه گمان این که حیض نیست عبادت کند، بعد بفهمد حیض بوده ، چنانچه آن روزها راروزه گرفته ، باید قضا نماید.

        صحت نماز اگر تیمم کند و بعد از نماز بفهمد که آب برایش ضرر نداشته است
        669 - اگر از استعمال آب بر جان خود بترسد یا بترسد که به واسطه استعمال آن ،مرض یا عیبی در او پیدا شود یا مرضش طول بکشد یا شدت کند یا به سختی معالجه شود، باید تیمم نماید. ولی اگر آب گرم برای او ضرر ندارد، باید با آب گرم وضوبگیرد یا غسل کند.

        لزوم قضا نمازی که بدون وضو و تیمم خوانده است
        686 - اگر خاک و ریگ و کلوخ و سنگ پیدا نشود، باید به گرد و غباری که روی فرش و لباس و مانند اینهاست ، تیمم نماید. و اگر غبار در لای لباس و فرش باشد، تیمم به آن صحیح نیست ، مگر آن که اول دست بزند تا روی آن ، غبار آلوده شود، بعد تیمم کند. و چنانچه گرد پیدا نشود، باید به گل تیمم کند.و اگر گل هم پیدا نشود، احتیاط مستحب آن است که نماز را بدون تیمم بخواند،و بنابر احتیاط بعدا قضای آن را بجا آورد.

        استحباب خواندن نماز بدون تیمم و لزوم قضای آن اگر چیز پاکی برای تیمم نداشته باشد
        688 - کسی که آب ندارد، اگر برف یا یخ داشته باشد، چنانچه ممکن است باید آن را آب کند و با آن وضو بگیرد یا غسل نماید. و اگر ممکن نیست و چیزی هم که تیمم به آن صحیح است ندارد، احتیاط مستحب آن است که نماز را بدون وضو وتیمم بخواند، و بنابر احتیاط واجب بعدا قضا کند.

        لزوم قضای نمازهای سابق اگر بفهمد بر چیزی تیمم کرده که تیمم به آن صحیح نبوده است
        693 - اگر یقین داشته باشد که تیمم به چیزی صحیح است و به آن تیمم نماید، بعدبفهمد تیمم به آن باطل بوده ، نمازهایی را که با آن تیمم خوانده ، باید دوباره بخواند.

        استحباب قضا یا اعاده نماز اگر بعد از نماز متوجه شود کلمه ای را غلط می خوانده است
        1001 - اگر انسان کلمه ای را صحیح بداند و در نماز همانطور بخواند و بعدبفهمد غلط خوانده لازم نیست دوباره نماز را بخواند و یا اگر وقت گذشته قضانماید.

        لزوم قضا نماز مغرب و عشا اگر بعد از وقت آنها بداند نمازی خوانده و نداند رکعتی بوده یا رکعتی
        1183 - اگر بعد از گذشتن وقت نماز مغرب و عشا بداند یک نماز خوانده ولی نداند سه رکعتی خوانده یا چهار رکعتی باید قضای نماز مغرب و عشا را بخواند.

        لزوم قضا یا اعاده نماز اگر متوجه شود رو به قبله نخوانده است
        1271 - اگر بفهمد نماز را پیش از وقت خوانده ، یا پشت به قبله یا به طرف راست یا به طرف چپ قبله بجا آورده ، باید دوباره بخواند و اگر وقت گذشته قضا نماید.

        لزوم قضا یا اعاده نماز اگر متوجه شود نماز را پیش از وقت خوانده است
        1271 - اگر بفهمد نماز را پیش از وقت خوانده ، یا پشت به قبله یا به طرف راست یا به طرف چپ قبله بجا آورده ، باید دوباره بخواند و اگر وقت گذشته قضا نماید.

        لزوم اعاده یا قضا نماز بطور چهار رکعتی اگر متوجه شود سفرش فرسخ نبوده است
        1276 - کسی که یقین دارد سفر او هشت فرسخ است اگر نماز را شکسته بخواند و بعدبفهمد که هشت فرسخ نبوده باید آن را چهار رکعتی بجا آورد و اگر وقت گذشته قضا نماید.

        لزوم قضا نماز تمام به صورت چهار رکعتی اگر چه در سفر بجا آورده شود
        1368 - اگر از مسافری که باید نماز را شکسته بخواند نماز ظهر یا عصر یا عشاءقضا شود باید آن را دو رکعتی قضا نماید اگرچه در غیر سفر بخواهد قضای آن را به جاآورد و اگر از کسی که مسافر نیست یکی از این سه نماز قضا شود باید چهار رکعتی قضا نماید اگرچه در سفر بخواهد آن را قضا نماید.

        لزوم قضا نماز شکسته به صورت شکسته اگر چه در وطن قضا شود
        1368 - اگر از مسافری که باید نماز را شکسته بخواند نماز ظهر یا عصر یا عشاءقضا شود باید آن را دو رکعتی قضا نماید اگرچه در غیر سفر بخواهد قضای آن را به جاآورد و اگر از کسی که مسافر نیست یکی از این سه نماز قضا شود باید چهار رکعتی قضا نماید اگرچه در سفر بخواهد آن را قضا نماید.

        قضا نداشتن نمازهای یومیه ای که زن در حال حیض یا نفاس نخوانده
        1370 - کسی که نماز واجب خود را در وقت آن نخوانده باید قضای آن را بجاآورد، اگرچه در تمام وقت نماز خواب مانده یا به واسطه سستی ، نماز نخوانده باشدولی نمازهای یومیه ای را که زن در حال حیض یا نفاس نخوانده قضا ندارد.

        وجوب قضا نماز واجبی که در وقت خود خوانده نشده است
        1370 - کسی که نماز واجب خود را در وقت آن نخوانده باید قضای آن را بجاآورد، اگرچه در تمام وقت نماز خواب مانده یا به واسطه سستی ، نماز نخوانده باشدولی نمازهای یومیه ای را که زن در حال حیض یا نفاس نخوانده قضا ندارد.

        وجوب قضا نماز اگر بعد از وقت آن بفهمد نمازی که خوانده باطل بوده است
        1371 - اگر بعد از وقت نماز بفهمد نمازی را که خوانده باطل بوده باید قضای آن را بخواند.

        فوریت نداشتن قضا نماز واجب
        1372 - کسی که نماز قضا دارد باید در خواندن آن کوتاهی نکند ولی واجب نیست فورا آن را بجا آورد.

        ممنوعیت کوتاهی و مسامحه نسبت به قضا نماز واجب
        1372 - کسی که نماز قضا دارد باید در خواندن آن کوتاهی نکند ولی واجب نیست فورا آن را بجا آورد.

        استحباب قضا نمازهائی که احتمال می دهد صحیح نخوانده باشد
        1374 - اگر انسان احتمال دهد که نماز قضایی دارد یا نمازهایی را که خوانده صحیح نبوده ، مستحب است احتیاطا قضای آن را بجا آورد.

        استحباب قضا نمازهائی که احتمال می دهد نخوانده باشد
        1374 - اگر انسان احتمال دهد که نماز قضایی دارد یا نمازهایی را که خوانده صحیح نبوده ، مستحب است احتیاطا قضای آن را بجا آورد.

        لازم نبودن رعایت ترتیب در قضا یک نماز یومیه و چند نماز غیر یومیه
        1376 - اگر بخواهد قضای چند نماز غیر یومیه مانند نماز آیات را بخواند یا مثلابخواهد قضای یک نماز یومیه و چند نماز غیر یومیه را بخواند لازم نیست آنها را به ترتیب بجا آورد.

        وظیفه کسیکه نداند نمازهائی که از او قضا شده کدامیک جلوتر بوده است
        1377 - اگر کسی نداند که نمازهایی که از او قضا شده کدام یک جلوتر بوده لازم نیست به طوری بخواند که ترتیب حاصل شود و هر یک را می تواند مقدم بداند.

        استحباب رعایت ترتیب اگر نمازهائی از او قضا شده باشد و بداند کدامیک جلوتر بوده است
        1378 - اگر کسی که نمازهایی از او قضا شده ، می داند کدام یک جلوتر قضا شده ، احتیاط مستحب آن است که به ترتیب قضا کند و آنچه اول قضا شده اول بخواندو دومی را بعد و همین طور.

        لازم نبودن رعایت ترتیب در قضا نماز برای میت
        1379 - اگر برای میتی می خواهند نماز قضا بدهند، و می دانند آن میت ترتیب قضا شدن را می دانسته باز لازم نیست طوری قضا را بجا بیاورند که ترتیب حاصل شود.

        کفایت مقدار کمتر اگر چند نماز از او قضا شده و تعداد آنرا نداند یا فراموش کرده باشد
        1383 - کسی که چند نماز از او قضا شده و شماره آنها را نمی داند مثلا نمی داندچهار تا بوده یا پنج تا، چنانچه مقدار کمتر را بخواند کافی است و همچنین اگر شماره آنها را می دانسته و فراموش کرده ، اگر مقدار کمتر را بخواند کفایت می کند.

        وظیفه کسی که می داند یک نماز چهار رکعتی نخوانده و نمی داند نماز ظهر است یا عصر یا عشا
        1385 - کسی که می داند یک نماز چهار رکعتی نخوانده و نمی داند نماز ظهر است یاعصر است یا عشا، اگر یک نماز چهار رکعتی بخواند به نیت قضای نمازی که نخوانده کافی است .

        جایز نبودن نیابت برای نماز قضا مادام که شخص زنده است هر چند از قضا نمازهایش عاجز باشد
        1387 - تا انسان زنده است اگر چه از خواندن نماز قضاهای خود عاجز باشد دیگری نمی تواند نمازهای او را قضا نماید.

        استحباب وادار کردن بچه ممیز به قضا نمازهایش
        1389 - مستحب است بچه ممیز یعنی بچه ای که خوب و بد را می فهمد به نماز خواندن و عبادتهای دیگر عادت دهند بلکه مستحب است او را به قضای نمازها هم وادارنمایند.

        لزوم قضای نماز و روزه پدر پس از فوت پدر توسط پسر بزرگتر
        1712 - بعد از مرگ پدر، پسر بزرگتر باید قضای نماز و روزه او را به تفصیلی که در مسأله 1390 گفته شد بجا آورد، ولی قضای روزه مادر بر پسر واجب نیست .

16-قضاء روزه
        قضا نداشتن نمازها در ایام عادت و قضا داشتن روزه ها
        469 - نمازهای یومیه ای که زن در حال حیض نخوانده ، قضا ندارد، ولی روزه های واجب را باید قضا نماید.

        ثبوت قضا فقط اگر جنب در شب ماه مبارک بخوابد
        1658 - اگر در روزه ماه رمضان عمدا قی کند یا در شب جنب شود و به تفصیلی که در مسأله 1630 گفته شد سه مرتبه بیدار شود و بخوابد و تا اذان صبح بیدار نشود،فقط باید قضای آن روز را بگیرد، و چنانچه عمدا اماله کند یا سر زیر آب ببرد،بنابر احتیاط واجب باید کفاره هم بدهد، ولی اگر کار دیگری که روزه را باطل می کندعمدا انجام دهد، در صورتی که می دانسته آن کار روزه را باطل می کند، قضا وکفاره براو واجب می شود.

        واجب شدن قضا فقط اگر در روزه رمضان قی کند و یا در شب جنب شود و بخوابد
        1658 - اگر در روزه ماه رمضان عمدا قی کند یا در شب جنب شود و به تفصیلی که در مسأله 1630 گفته شد سه مرتبه بیدار شود و بخوابد و تا اذان صبح بیدار نشود،فقط باید قضای آن روز را بگیرد، و چنانچه عمدا اماله کند یا سر زیر آب ببرد،بنابر احتیاط واجب باید کفاره هم بدهد، ولی اگر کار دیگری که روزه را باطل می کندعمدا انجام دهد، در صورتی که می دانسته آن کار روزه را باطل می کند، قضا وکفاره براو واجب می شود.

        لزوم قضا بدوم کفاره برای ابطال روزه به اعتماد قول آنکه می گوید صبح نشده
        1688 - در چند صورت فقط قضای روزه بر انسان واجب است ، و کفاره واجب نیست :اول : آنکه روزه دار در روز ماه رمضان عمدا قی کند.

        لزوم قضا بدون کفاره برای افطار با یقین به مغرب
        1688 - در چند صورت فقط قضای روزه بر انسان واجب است ، و کفاره واجب نیست :اول : آنکه روزه دار در روز ماه رمضان عمدا قی کند.

        لزوم قضا بدون کفاره برای کسی که به شک در رسیدن صبح روزه اش را بخورد
        1688 - در چند صورت فقط قضای روزه بر انسان واجب است ، و کفاره واجب نیست :اول : آنکه روزه دار در روز ماه رمضان عمدا قی کند.

        لزوم قضا بدون کفاره در صورت قی کردن عمدی در ماه رمضان
        1688 - در چند صورت فقط قضای روزه بر انسان واجب است ، و کفاره واجب نیست :اول : آنکه روزه دار در روز ماه رمضان عمدا قی کند.

        لزوم قضا کفاره برای فرو دادن سهوی آب مضمضه بغیر از وضو
        1688 - در چند صورت فقط قضای روزه بر انسان واجب است ، و کفاره واجب نیست :اول : آنکه روزه دار در روز ماه رمضان عمدا قی کند.

        وجوب قضا روزه نسبت به مسلمانی که کافر شود و دوباره مسلمان شود
        1688 - در چند صورت فقط قضای روزه بر انسان واجب است ، و کفاره واجب نیست :اول : آنکه روزه دار در روز ماه رمضان عمدا قی کند.

        عدم قضا روزه کافری که مسلمان شود
        1695 - اگر کافر مسلمان شود، واجب نیست روزه های وقتی را که کافر بوده قضانماید، ولی اگر مسلمانی کافر شود و دوباره مسلمان گردد، روزه های وقتی را که کافر بوده باید قضا نماید.

        وجوب قضا روزه نسبت به مسلمانی که کافر شود و دوباره مسلمان شود
        1695 - اگر کافر مسلمان شود، واجب نیست روزه های وقتی را که کافر بوده قضانماید، ولی اگر مسلمانی کافر شود و دوباره مسلمان گردد، روزه های وقتی را که کافر بوده باید قضا نماید.

        لزوم تمام کردن روزه و قضا اگر مست شده و در اثنا روزه از مستی در آید
        1696 - روزه ای که از انسان به واسطه مستی فوت شده باید قضا نماید، اگرچه چیزی را که به واسطه آن مست شده برای معالجه خورده باشد، بلکه اگر نیت روزه کرده و مست شده و در حال مستی روزه را ادامه داده تا از مستی خارج شده باشد، بنا بر احتیاط واجب باید روزه آن روز را تمام کند و بعدا قضا نماید.

        لزوم قضا روزه ای که به واسطه مستی فوت شده است
        1696 - روزه ای که از انسان به واسطه مستی فوت شده باید قضا نماید، اگرچه چیزی را که به واسطه آن مست شده برای معالجه خورده باشد، بلکه اگر نیت روزه کرده و مست شده و در حال مستی روزه را ادامه داده تا از مستی خارج شده باشد، بنا بر احتیاط واجب باید روزه آن روز را تمام کند و بعدا قضا نماید.

        لزوم قضای نماز در روزه پدر پس از فوت پدر توسط پسر بزرگتر
        1712 - بعد از مرگ پدر، پسر بزرگتر باید قضای نماز و روزه او را به تفصیلی که در مسأله 1390 گفته شد بجا آورد، ولی قضای روزه مادر بر پسر واجب نیست .

        وجوب قضا روزه اگر نتواند به واسطه پیری در رمضان روزه بگیرد و بعد توانائی روزه پیدا کند
        1726 - کسی که به واسطه پیری روزه نگرفته ، اگر بعد از ماه رمضان بتواند روزه بگیرد، بنابر احتیاط واجب باید قضای روزهایی را که نگرفته بجا آورد.

17-نماز قضا
        جواز خواندن نماز قضا با تیمم هر چند احتمال دهد که عذرش بزودی برطرف شود
        716 - کسی که نمی تواند وضو بگیرد یا غسل کند، می تواند نمازهای قضای خود رابا تیمم بخواند، هر چند احتمال بدهد که به زودی عذر او برطرف می شود. ولی در صورت علم به زوال عذر تا پیش از ضیق شدن وقت باید منتظر بماند.

        ممنوعیت برگرداندن نیت از نماز قضا به نماز ادا
        762 - برگرداندن نیت از نماز قضا به نماز ادا، و از نماز مستحب به نماز واجب جایز نیست .

        جواز برگرداندن نیت از نماز ادا به نماز قضا
        763 - اگر وقت نماز ادا وسعت داشته باشد، انسان می تواند در بین نماز نیت را به نماز قضا برگرداند، ولی باید برگرداندن نیت به نماز قضا ممکن باشد. مثلااگر مشغول نماز ظهر است ، در صورتی می تواند نیت را به قضای صبح برگرداند که داخل رکعت سوم نشده باشد.

        جواز خواندن نماز قضا با جماعت اگر چه امام نماز ظهر و ماموم نماز صبح بخواند
        1388 - نماز قضا را با جماعت می شود خواند، چه نماز امام جماعت ادا باشد یاقضا، و لازم نیست هر دو یک نماز را بخوانند مثلا اگر نماز قضای صبح را بانماز ظهر یا عصر امام بخواند اشکال ندارد.

        جواز خواندن نماز قضا با جماعت اگر چه نماز امام ادا باشد
        1388 - نماز قضا را با جماعت می شود خواند، چه نماز امام جماعت ادا باشد یاقضا، و لازم نیست هر دو یک نماز را بخوانند مثلا اگر نماز قضای صبح را بانماز ظهر یا عصر امام بخواند اشکال ندارد.

        وجوب وصیت برای نماز و روزه قضا هنگام بروز نشانه های مرگ
        2702 - کسی که نشانه های مرگ را در خود می بیند اگر نماز و روزه قضا دارد،باید وصیت کند که از مال خودش برای آنها اجیر بگیرند، بلکه اگر مال نداشته باشد ولی احتمال بدهد کسی بدون آن که چیزی بگیرد آنها را انجام می دهد، باز هم واجب است وصیت نماید، و اگر قضای نماز و روزه او به تفصیلی که در صفحه 186 و 187 گفته شد بر پسر بزرگترش واجب باشد، باید به او اطلاع دهد یاوصیت کند که برای او بجا آورند.

18-نماز قضاء
        جواز نماز مستحبی نسبت به کسیکه نماز قضا به عهده اوست
        1373 - کسی که نماز قضا دارد می تواند نماز مستحبی بخواند.

        جواز تقدیم نماز ادا بر نماز قضا اگر چه از همین امروز نماز قضا داشته باشد
        1384 - کسی که نماز قضا از همین روز یا روزهای پیش دارد می تواند قبل ازخواندن نمازی که قضا شده ، نماز ادایی را بخواند و لازم نیست نماز قضا را جلوبیندازد.

        وظیفه کسی که از روزهای گذشته نماز قضا دارد و یک نماز یا بیشتر هم از همان روز از او قضا شده
        1386 - اگر از روزهای گذشته نمازهای قضا دارد و یک نماز یا بیشتر هم از همان روز از او قضا شده ، اگرچه لازم نیست نمازهای قضا را پیش از نماز ادا بخواندحتی اگرچه وقت داشته باشد و ترتیب بین نمازهای قضا را هم بداند ولی احتیاطاستحبابی آن است که نمازهای قضا مخصوصا نماز قضای همان روز را پیش از نماز ادابخواند.
در باره ما  | تماس با ما |  نظر دهی | سایت جایگزین
خدمات تلفن همراه
مراجعه: 283,942,643