احکام شرعی - احکام زکات/ - شرایط واجب شدن زکات - تطابق با فتوای آیت الله العظمی سیستانی

1855 - زکات در صورتی واجب می شود که مال به مقدار نصاب که بعدا گفته می شودبرسد ( و آن مال شخصي انسان باشد و مالك و آزاد باشد.) و مالک آن ، بالغ و عاقل و آزاد باشد و بتواند در آن مال تصرف کند.

1856 - ( اگر انسان يازده ماه مالك گاو و گوسفند و شتر و طلا و نقره باشد،اگر چه اول ماه دوازدهم زكات بر او واجب مي شود، ولي اول سال بعد را بايد بعداز تمام شدن ماه دوازدهم حساب كند.) بعد از آن که انسان دوازده ماه مالک گاو و گوسفند و شتر وطلا و نقره بود باید زکات آن را بدهد. ولی از اول ماه دوازدهم ، نمی تواند طوری در مال تصرف کند که مال از بین برود و اگر تصرف کند ضامن است و چنانچه در ماه دوازدهم بدون اختیار او بعضی از شرطهای زکات از بین برود زکات بر او واجب نیست .

1857 - ( وجوب زكات در طلا و نقره و مال تجارت مشروط به آن است كه مالك عاقل و بالغ باشد، ولي در گندم و جو و خرما و كشمش و همچنين در شتر و گاو وگوسفند مشروط به بلوغ و عقل مالك نمي باشد.) اگر مالک گاو و گوسفند و شتر و طلا و نقره در بین سال بالغ شود، زکات بر او واجب نیست .

1858 - زکات گندم و جو وقتی واجب می شود که به آنها گندم و جو گفته شود، و زکات کشمش ( وقتي واجب مي شود كه انگور مي باشد، و زكات خرما وقتي واجب مي شود كه عرب به آن تمر گويد، ولي وقت دادن زكات در گندم و جو...) بنابر احتیاط وقتی واجب می شود که غوره است ، و موقعی هم که خرما قدری خشک شد که به او تمر می گویند زکات آن واجب می شود. ( ملاحظه نصاب و دادن زكات ...) ولی وقت دادن زکات در گندم و جو موقع خرمن شدن و جدا کردن کاه آنها و در خرما و کشمش ( موقع چيدن آنهاست ، و اين وقت را وقت خشك شدن مي نامند.) موقعی است که خشک شده باشند.

1859 - ( در ثبوت زكات گندم و جو و كشمش و خرما كه در مسأله پيش گفته شد،بنابر اقوي معتبر نيست كه مالك بتواند در آن تصرف كند، پس اگر غايب باشد ومال هم در دست خود يا و كيلش نباشد، مثلا كسي آنها را غصب كرده باشد باز هم زكات در آنها ثابت است . و همچنين در آنها بلوغ و عقل هم شرط وجوب زكات نمي باشد، چنانكه در مسأله 1857 گذشت .) اگر موقع واجب شدن زکات گندم و جو کشمش و خرما که در مسأله پیش گفته شد صاحب آنها بالغ باشد باید زکات آنها را بدهد.

1860 - ( وجوب زكات در طلا و نقره و مال تجارت مشروط به آن است كه مالك عاقل و بالغ باشد، ولي در گندم و جو و خرما و كشمش و همچنين در شتر و گاو وگوسفند مشروط به بلوغ و عقل مالك نمي باشد.) اگر صاحب گاو و گوسفند و شتر و طلا و نقره در تمام سال دیوانه باشد،زکات بر او واجب نیست . ولی اگر در مقداری از سال دیوانه باشد و در آخرسال عاقل گردد چنانچه دیوانگی او بقدری کم باشد که مردم بگویند در تمام سال عاقل بوده ، بنابر احتیاط زکات بر او واجب است .

1861 - اگر صاحب گاو و گوسفند و شتر و طلا و نقره در مقداری از سال مست یابیهوش شود، زکات از او ساقط نمی شود و همچنین است اگر موقع واجب شدن زکات گندم و جو و خرما و کشمش مست یا بیهوش باشد.

1862 - ( در ثبوت زكات در غير گندم و جو و خرما و كشمش شرط است كه مالك متمكن از تصرف در مال باشد، پس اگر كسي آن را غصب كرده باشد، كه نتواند درآن تصرف كند زكات ندارد.) مالی را که از انسان غصب کرده اند و نمی تواند در آن تصرف کندزکات ندارد و نیز اگر زراعتی را از او غصب کنند و موقعی که زکات آن واجب می شود، در دست غصب کننده باشد موقعی که به صاحبش برمی گردد زکات ندارد.

1863 - اگر طلا و نقره یا چیز دیگری را که زکات آن واجب است قرض کند و یک سال نزد او بماند، باید زکات آن را بدهد و بر کسی که قرض داده چیزی واجب نیست .