احکام شرعی - احکام وکالت - تطابق با فتوای آیت الله العظمی گلپایگانی

2257 - در وکالت لازم نیست صیغه بخوانند و اگر انسان به دیگری بفهماند که اورا وکیل کرده و او هم بفهماند قبول نموده ، مثلا مال خود را به کسی بدهد که برای او بفروشد و او مال را بگیرد وکالت صحیح است . ( و در وكالت شرط است كه منجز باشد يعني اصل وكالت معلق بر چيزي نباشد، پس اگر بگويد: چنانچه مسافر من بيايد يا وقتي كه اول ماه شد تو در فروش خانه وكيل من هستي كه خود وكالت معلق برآمدن مسافر يا رسيدن اول ماه شده باطل است ، ولي تعليق در متعلق وكالت مثل اين كه بگويد: تو در فروختن خانه ام وكيل من هستي ، لكن خانه را وقتي مسافر من آمد يا وقتي اول ماه شد، بفروش ، اشكال ندارد.)

2258 - اگر انسان کسی را که در شهر دیگر است وکیل نماید و برای او وکالتنامه بفرستد و او قبول کند اگرچه وکالتنامه بعد از مدتی برسد وکالت صحیح است .

2259 - موکل یعنی کسی که دیگری را وکیل می کند، و نیز کسی که وکیل می شود باید بالغ و عاقل باشند و از روی قصد و اختیار اقدام کنند ( پايان مسأله در رساله آيةالله گلپايگاني .) و بچه ممیز هم اگرفقط در خواندن صیغه وکیل شده باشد و صیغه را با شرایطش بخواند صیغه ای که خوانده صحیح است .

2260 - کاری را که انسان نمی تواند انجام دهد، یا شرعا نباید انجام دهد نمی تواندبرای انجام آن از طرف دیگری وکیل شود، مثلا کسی که در احرام حج است چون نباید،صیغه عقد زناشویی را بخواند، نمی تواند برای خواندن صیغه از طرف دیگری وکیل شود.

2261 - اگر انسان کسی را برای انجام تمام کارهای خودش وکیل کند صحیح است .ولی اگر برای یکی از کارهای خود وکیل نماید و آن کار را معین نکند وکالت صحیح نیست .

2262 - اگر وکیل را عزل کند یعنی از کار بر کنار نماید بعد از آن که خبر به او رسید نمی تواند آن کار را انجام دهد. ولی اگر پیش از رسیدن خبر آن کار راانجام داده باشد صحیح است .

2263 - وکیل می تواند از وکالت کناره بگیرد و اگر موکل غایب هم باشد اشکال ندارد.

2264 - وکیل نمی تواند برای انجام کاری که به او واگذار شده دیگری را وکیل نمایدولی اگر موکل به اواجازه داده باشد که وکیل بگیرد به هر طوری که به او دستورداده ، می تواند رفتار نماید، پس اگر گفته باشد: برای من وکیل بگیر باید ازطرف او وکیل بگیرد و نمی تواند کسی را از طرف خودش وکیل کند.

2265 - اگر انسان با اجازه موکل خودش ، کسی را از طرف او وکیل کند نمی تواندآن وکیل را عزل نماید و اگر وکیل اول بمیرد یا موکل ، او را عزل کند وکالت دومی باطل نمی شود.

2266 - اگر وکیل با اجازه موکل ، کسی را از طرف خودش وکیل کند موکل و وکیل اول می توانند آن وکیل را عزل کنند و اگر وکیل اول بمیرد یا عزل شود وکالت دومی باطل می شود.

2267 - اگر چند نفر را برای انجام کاری وکیل کند و به آنها اجازه دهد که هر کدام به تنهایی در آن کار اقدام کنند، هر یک از آنان می تواند آن کار را انجام دهد و چنانچه یکی از آنان بمیرد وکالت دیگران باطل نمی شود، ولی اگرنگفته باشد که با هم یا به تنهایی وکیل است که انجام دهد ( يا گفته باشد كه با هم انجام دهند، نمي توانند اقدام كنند. و در صورتي كه يكي از آنان بميرد وكالت ديگران باطل مي شود.) واز حرفش هم معلوم نباشد که می توانند به تنهایی انجام دهند، یا گفته باشد که با هم انجام دهند، نمی توانند به تنهایی اقدام نمایند. و در صورتی که یکی از آنان بمیرد وکالت دیگران باطل می شود اگر با هم وکیل شده باشند.

2268 - اگر وکیل یا موکل بمیرد ( يا ديوانه يا بيهوش شود، وكالت باطل مي شود، و نيز اگر چيزي را كه براي تصرف در آن وكيل شده است از بين برود، مثلا گوسفندي كه براي فروش آن وكيل شده بميرد، وكالت باطل مي شود.) یا دیوانه همیشگی شود وکالت باطل می شود ونیز اگر گاه گاهی دیوانه شود و یا بیهوش شود بنابراحتیاط واجب باید به معامله ای که انجام می دهد ترتیب اثر ندهند و نیز اگر چیزی که برای تصرف در آن وکیل شده است از بین برود، مثلا گوسفندی که برای فروش آن وکیل شده بمیرد وکالت باطل می شود.

2269 - اگر انسان کسی را برای کاری وکیل کند و چیزی برای او قرار بگذارد بعد ازانجام آن کار، چیزی را که قرار گذاشته باید به او بدهد.

2270 - اگر وکیل در نگهداری مالی که در اختیار او است کوتاهی نکند و غیرازتصرفی که به او اجازه داده اند تصرف دیگری در آن ننماید و اتفاقا آن مال از بین برود نباید عوض آن را بدهد.

2271 - اگر وکیل در نگهداری مالی که در اختیار او است کوتاهی کند، یا غیرازتصرفی که به او اجازه داده اند تصرف دیگری در آن بنماید و آن مال از بین برود ضامن است . پس اگر لباسی را که گفته اند بفروش ، بپوشد و آن لباس تلف شود بایدعوض آن را بدهد

2272 - اگر وکیل غیر از تصرفی که به او اجازه داده اند، تصرف دیگری در مال بکندمثلا لباسی را که گفته اند بفروش ، بپوشد و بعدا تصرفی را که به او اجازه داده اندبنماید آن تصرف صحیح است .