فصل دوم - اعمال روز
مابین طلوع و غروب آفتاب
نماز ظهر و تعقیبات و نوافل آن
در مختصري از اعمالي كه متعلّق به مابين طلوع آفتاب و غروب آنست .
چون آفتاب خواهد طلوع كند مي خواني در آن وقت دعاهائي را كه در فصل پنجم خواهد آمد انشاءاللّه تعالي و سزاوار است كه در ابتداي روز تصدّقي دهي اگر چه چيز كمي باشد و آنكه پيش از ظهر مهيّا شوي براي نماز ظهر و مقدّم داري خواب قيلوله را و خواب قيلوله معين است براي عبادت در شب و روزه روز و جِدّ و جهد مي كني كه براي ظهر بيدار شوي پس وضو مي گيري و مي روي به جانب مسجد و نماز تحيّت مسجد را بجا مي آوري و منتظر دخول وقت مي شوي اگر وقت داخل نشده و مستحب است آنكه نماز در اوّل وقت خوانده شود و چون زوال محقّق شد اوّل كاري كه مي كني آنست كه مي گوئي :
سُبْحانَ اللَّهِ وَلا اِلهَ اِلا اللَّهُ، وَالْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذي لَمْ يَتَّخِذْ صاحِبَةً وَلا وَلَدا وَلَمْ
منزه است خدا و معبودی جز خدا نیست و ستایش خاص خدائی است که نگرفته همسری و نه فرزندی و نیست
يَكُنْ لَهُ شَريكٌ فِي الْمُلْكِ وَلَمْ يَكُنْ لَهُ وَلِيُّ مِنَ الذُّلِّ وَكَبِّرْهُ تَكْبيرا
برایش شریکی در فرمانروائی و نیست برایش سرپرستی از خواری و به بزرگی او را تکبیر گوی
و روايت شده كه حضرت امام محمّد باقر عليه السلام به محمّد بن مسلم فرمود كه محافظت كن بر اين چنانكه محافظت مي كني بر چشمهاي خود و اگر با وضو نيستي مبادرت كن به وضو گرفتن و آدابي كه در سابق ذكر شد به عمل مي آوري پس شروع مي كني به خواندن نوافل ظهريّه و آنها هشت ركعت است پس نيّت مي كني از براي دو ركعت اوّل و هفت تكبيري كه در سابق ذكر شد با دعاهايش بجا مي آوري و كلمه استعاذه را مي گوئي و مي خواني سوره حمد و توحيد در ركعت اوّل و سوره حمد و قُلْ يا اَيُّهَا الْكافِرُونَ در ركعت دويّم و بعد از فراغ از اين دو ركعت سه تكبيري كه در تعقيبات ذكر شد با تسبيح حضرت فاطمه سلام الله عليها مي گوئي پس مي خواني :
اَللّهُمَّ اِنّي ضَعيفٌ فَقَوِّ في رِضاكَ ضَعْفي وَخُذْ اِلَي الْخَيْرِ بِناصِيَتي
خدایا من ناتوانم پس تقویت کن در خوشنودی خود ناتوانی مرا و مهارم را بسوی کار خیر بکش
وَاجْعَلِ الاْيمانَ مُنْتَهي رَضايَ وَبارِكْ لي فيما قَسَمْتَ لي وَبَلِّغْني بِرَحْمَتِكَ
و ایمان را حد آخر خوشنودی من در زندگی قرار ده و برکت ده برایم در آنچه روزیم کرده ای و به رحمتت
كُلَّ الَّذي اَرْجُو مِنْكَ وَاجْعَلْ لي وُدّا وَسُرُورا لِلْمُؤْمِنينَ وَعَهْدا عِنْدَكَ
مرا به تمامی آنچه از تو امید دارم برسان و قرار ده برایم محبت و شادمانی برای مومنان و پیمانی در پیش تو
پس برمي خيزي و دو ركعت ديگر به جا مي آوري به همين طريق مگر آنكه شش تكبير افتتاح را نمي گوئي و نيز برمي خيزي و دو ركعت ديگر به همين كيفيّت بجا مي آوري و تسبيح و دعاي مذكور را در عقب اين چهار ركعت نيز مي خواني و دو ركعت ديگر از اين نوافل را مابين اذان و اقامه مي كني و بعد از اقامه نماز مي گوئي :
اَللّهُمَّ رَبَّ هذِهِ الدَّعْوَةِ التّامَّةِ وَالصَّلوةِ الْقآئِمَةِ، بَلِّغْ مُحَمَّدا صَلَّي اللَّهُ عَلَيْهِ
خدایا ای پروردگار این دعوت تام و تمام و نماز برپا شده
برسان محمد صلی اللّه علیه
وَآلِهِ الدَّرَجَةَ وَالْوَسيلَةَ وَالْفَضْلَ وَالْفَضيلَةَ بِاللَّهِ اَسْتَفْتِحُ وَبِاللَّهِ اَسْتَنْجِحُ
و آله را به درجه و وسیله و برتری و فضیلت بوسیله خداوند افتتاح نماز کنم و بوسیله خدا کامیابی جویم
وَبِمُحَمَّدٍ صَلَّي اللَّهُ عَلَيْهِ وَآلِهِ اَتَوَجَّهُ اَللّهُمَّ صَلِّ عَلي مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ
و به محمد صلی اللّه علیه و آله رو کنم خدایا درود فرست بر محمد و آل محمد
وَاجْعَلْني بِهِمْ عِنْدَكَ وَجيها فِي الدُّنْيا وَالاْخِرَةِ وَمِنَ الْمُقَرَّبينَ
و قرارم ده به برکت ایشان در نزد خود از آبرومندان در دنیا و آخرت و از مقربان درگاهت
پس مشغول شو به خواندن نماز ظهر و مراعات مي كني آنچه را كه در نماز صبح مذكور شد و در اينجا در ماسواي بسم اللّه آهسته بخوان و بهتر آنكه بخواني در ركعت اوّل بعد از حمد سوره اِنّا اَنْزَلْناهُ را و در ركعت دويّم سوره توحيد را و چون دو ركعت از آن را خواندي و از تشهد فارغ شدي مي گوئي بعد از صَلَواتِ تشهّد:
وَتَقَبَّلْ شَفاعَتَهُ وَارْفَعْ دَرَجَتَهُ
و بپذیر شفاعت او را و بالا بر درجه اش را
پس برخيز و بخوان تسبيحات اربع را سه مرتبه و اگر اضافه كني استغفاري قربةً الي اللّه نيز خوبست پس ركوع و سجود را بجا آور به همان آدابي كه در سابق به شرح رفت پس برخيز از ركعت سيّم و ركعت چهارم را نيز به همين كيفيّت بجا آور پس تشهّد و سلام بخوان پس از نماز شروع مي كني به خواندن تعقيب و آن سه تكبيري كه در اوّل تعقيبات بود مي گوئي پس مي خواني لا اِلهَ اِلا اللَّهُ اِلها واحِدا تا آخر دعا كه سابق مذكور شد پس تسبيح زهرا سلام الله عليها را مي گوئي و مي خواني آنچه خواهي از تعقيبات مشتركه كه بعد از نماز صبح مي خواندي پس مي خواني تعقيبات مختصّه نماز ظهر را و آنها بسيار است و ما بعضي از آنها را در هديّه و مفاتيح ذكر نموديم و اين مختصر گنجايش ذكر ندارد پس سجده شكر بجا مي آوري .
نماز عصر و تعقیبات و نوافل آن
و چون از تعقيب نماز ظهر فارغ شدي مهيّا مي شوي بجهت نماز عصر پس بجا مي آوري نافله آن را و آن نيز هشت ركعتست و بعد از فراغ از نوافل نماز عصر بجا مي آوري به همان آداب كه مذكور شد و سزاوار است آنكه بخواني در ركعت اوّل بعد از حمد سوره اِذا جآءَ يا سوره اَلْهيكُمُ التَكاثُرُ يا امثال آن را و در ركعت دوم مي خواني سوره توحيد را و بعد از فراغ از نماز مي خواني از تعقيبات مشتركه آنچه را كه بخواهي پس به عمل مي آوري آنچه را كه مختص به نماز عصر است كه از جمله هفتاد مرتبه استغفار و ده مرتبه سوره اِنّا اَنْزَلْناهُ است پس سجده شكر بجا مي آوري و چون خواستي از مسجد بيرون آئي اين دعا را مي خواني :
اَللّهُمَّ دَعَوْتَني فَاَجَبْتُ دَعْوَتَكَ وَصَلَّيْتُ مَكْتُوبَتَكَ وَانْتَشَرْتُ في اَرْضِكَ
خدایا مرا دعوت کردی و من پذیرفتم دعوتت را و نماز واجبت را خواندم و در روی زمینت به راه افتادم
كَما اَمَرْتَني فَاَسْئَلُكَ مِنْ فَضْلِكَ الْعَمَلَ بِطاعَتِكَ وَاجْتِنابِ مَعْصِيَتِكَ
و آنگاه چنانچه به من دستور دادی پس از فضل تو درخواست می کنم عمل به طاعتت را و اجتناب از معصیتت را
وَالْكَفافَ مِنَ الرِّزْقِ بِرَحْمَتِكَ
و کفایت از روزی را به رحمتت