فصل چهارم - فضیلت و اعمال شب و روز جمعه
مقدمه
بدان كه شب و روز جمعه را امتياز تامّ است از ساير ليالي و ايّام بمزيد رفعت و شرافت و نباهت از رسول خدا صلي الله عليه وآله روايت شده كه شب جمعه و روز جمعه بيست و چهار ساعت است و در هر ساعت حقّ تعالي ششصد هزار كس را از جهنّم آزاد كند و از حضرت صادق عليه السلام وارد شده كه هر كه بميرد ما بين زوال روز پنجشنبه تا زوال روز جمعه خدا پناه دهد او را از فشار قبر و نيز از آن حضرت منقول است كه جمعه را حقّي و حرمتي عظيم هست پس زنهار كه ضايع نگرداني حرمت آن را و تقصير مكن در چيزي از عبادت حق تعالي در آن روز و تقرّب جو بسوي خدا به عمل هاي شايسته و ترك نما جميع محرّمات خدا را زيرا كه خدا ثواب طاعات را مضاعف مي گرداند و عقوبت گناهان را محو مي نمايد و درجات مؤمنان را در دنيا و عقبي بلند مي گرداند و شبش در فضيلت مانند روز است اگر تواني كه شب جمعه را زنده داري به نماز و دعا تا صبح بكن بدرستي كه خداوند عالَم در شب جمعه ملائكه را براي مزيد كرامت مؤمنان به آسمان اوّل مي فرستد كه حسنات ايشان را زياده گردانند و گناهان ايشان را محو كنند و حقّ تعالي واسِعُ العَطا و كريم است، و نيز در حديث معتبر از آن حضرت مرويست كه گاه هست كه مؤمن دعا مي كند براي حاجتي و حقّ تعالي قضاي حاجت او را تأخير مي كند تا اينكه در روز جمعه حاجت او را برآورد و براي فضيلت جمعه مضاعف گرداند، و فرمود كه چون برادران يوسف عليه السلام از حضرت يعقوب عليه السلام استدعاي طلب آمرزش گناهان خود كردند گفت سَوْفَ اَسْتَغْفِرُ لَكُمْ رَبِّي يعني بعد از اين استغفار خواهم كرد براي شما از پروردگار خود حضرت فرمود كه تأخير كرد كه در سحر شب جمعه دعا كند تا مستجاب گردد، و نيز از آن حضرت مروي است كه چون شب جمعه مي آيد ماهيان دريا سر از آب بيرون مي آورند و وحشيان صحرا گردن مي كشند و حقّ تعالي را ندا مي كنند كه پروردگارا ما را عذاب مكن به گناه آدميان، و از حضرت امام محمّد باقرعليه السلام منقول است كه حقّ سبحانه و تعالي امر مي نمايد ملكي را كه در هر شب جمعه از بالاي عرش ندا مي كند از اوّل شب تا آخر شب از جانب رَبِّ اَعلي كه آيا بنده مؤمني هست كه پيش از طلوع صبح براي آخرت و دنياي خود مرا بخواند تا من دعاي او را مستجاب كنم آيا بنده مؤمني هست كه پيش از طلوع صبح از گناه خود توبه كند پس من توبه او را قبول كنم آيا بنده مؤمني هست كه من روزي او را تنگ كرده باشم و از من سؤال كند كه روزي او را زياد گردانم پيش از طلوع صبح پس روزي او را گشاده گردانم آيا بنده مؤمن بيماري هست كه از من سؤال كند پيش از طلوع صبح كه او را شفا دهم تا او را عافيت كرامت كنم آيا بنده مؤمن غمگين محبوسي هست كه پيش از طلوع صبح از من سؤال كند كه او را از زندان رها كنم و غمش را فرج دهم پس دعايش را مستجاب گردانم آيا بنده مؤمن مظلومي هست كه از من سؤال كند پيش از صبح براي دفع ستم ظالم تا من از براي او انتقام بكشم و حقّش را به او برگردانم پيوسته اين ندا را مي كند تا طلوع صبح، و از حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام منقول است كه حقّ تعالي جمعه را از همه روزها برگزيده و روزش را عيد گردانيده و شبش را مثل روزش گردانيده، و از جمله فضيلت روز جمعه آن است كه هر حاجت كه در آن روز از خدا سؤال كنند برآورده مي شود و اگر جماعتي مستحقّ عذاب شوند چون شب جمعه و روز جمعه را دريابند و دعا كنند خدا آن عذاب را از ايشان برمي گرداند و امور مقدّره را حقّ تعالي در شب جمعه مبرم و محكم مي گرداند پس شب جمعه بهترين شب ها و روزش بهترين روزها است و از حضرت صادق عليه السلام روايت شده كه بپرهيزيد از گناه در شب جمعه كه عقوبت گناهان در آن شب مضاعف است چنانچه ثواب حسنات مُضاعف است و هر كه معصيت خدا را در شب جمعه ترك كند حقّ تعالي گناهان گذشته او را بيامرزد و هر كه در شب جمعه معصيتي را علانيه بكند حقّ تعالي او را بگناهان جميع عمرش عذاب كند و عذاب آن گناه را بر او مضاعف كند، و به سند معتبر از حضرت امام رضا عليه السلام منقول است كه حضرت رسول صلي الله عليه و آله فرمود كه روز جمعه سيّد و بزرگ تر روزها است حقّ تعالي در آن روز ثواب حسنات را مضاعف مي دهد و گناهان را محو مي نمايد و درجات را بلند مي گرداند و دعوات را مستجاب مي گرداند و شدّت ها وغم ها را زايل مي گرداند و حاجت هاي بزرگ را برمي آورد و روز مزيد است كه خدا رحمت هاي خود را نسبت به بندگان زياد مي گرداند و جماعت بسيار از آتش آزاد مي سازد پس هر كه بخواند خدا را در آن روز و بشناسد حقّ و حرمت آن را حقّ است بر خداوند تعالي كه او را از آتش جهنّم آزاد گرداند پس اگر در روز جمعه يا شب آن بميرد ثواب شهيدان دارد و در قيامت ايمن از عذاب الهي مبعوث مي گردد و هر كه استخفاف به حرمت جمعه نمايد و حقّ او را ضايع گرداند كه نماز جمعه بجا نياورد يا محرّمات الهي را در آن بعمل آورد بر خدا لازم است كه او را به آتش جهنّم بسوزاند مگر آن كه توبه كند و به سندهاي بسيار معتبر از حضرت امام محمّد باقرعليه السلام منقول است كه آفتاب طالع نگرديده است در روزي كه بهتر از روز جمعه باشد و چون مرغان در روز جمعه به يكديگر برمي خورند سلام مي كنند و مي گويند امروز روز شايسته اي است، و به سند معتبر از حضرت صادق عليه السلام منقول است كه هر كه روز جمعه را دريابد بايد كه به كاري بغير از عبادت مشغول نگردد زيرا كه در آن روز خدا گناه بندگان را مي آمرزد و رحمت خود را بر ايشان نازل مي گرداند و فضايل شب و روز جمعه زياده از آن است كه در اين مختصر ذكر شود.
اعمال شب جمعه
پس آن بسيار است و ما در اينجا اكتفا مي كنيم بذكر چند عمل اوّل بسيار گفتن سُبْحانَ اللَّهِ وَاللَّهُ اَكْبَرُ وَ لا اِلهَ اِلاَّ اللَّهُ و بسيار صلوات فرستادن همانا روايت شده كه جمعه شبش نوراني است و روزش بسيار روشن پس بسيار بگوئيد سُبْحانَ اللَّهِ وَ اللَّهُ اَكْبَرُ وَ لا اِلهَ اِلاَّ اللَّهُ و بسيار صلوات بفرستيد بر محمّد و آل محمّد عليهم السلام و در روايت ديگر اَقَلّ صلوات در اين شب صد مرتبه است و آنچه زياده كني بهتر است، و از حضرت صادق عليه السلام مرويست كه صلوات بر محمد و آل محمد در شب جمعه برابر است با هزار حسنه و محو مي كند هزار سيّئه را و بالا مي برد هزار درجه و مستحبّ است كه بسيار صلوات بفرستند بر محمّد و آل محمّد صَلَواتُ اللَّهِ عَلَيْهِمْ اُجمُعين بعد از نماز عصر روز پنجشنبه تا آخر روز جمعه، و به سند صحيح از حضرت صادق عليه السلام منقول است كه چون عصر روز پنجشنبه مي شود ملائكه از آسمان به زير مي آيند با قلم هاي طلا و صحيفه هاي نقره و نمي نويسند در پسين پنجشنبه و شب جمعه و روز جمعه تا آفتاب غروب كند بغير از صلوات بر محمّد و آل محمّد، و شيخ طوسي فرموده كه مستحبّ است در روز پنجشنبه صلوات فرستادن بر پيغمبرصلي الله عليه وآله هزارمرتبه و مستحبّ است آنكه بگويد در آن:
اَللّهُمَّ صَلِّ عَلي مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ، وَ عَجِّلْ فَرَجَهُمْ، وَ أَهْلِكْ عَدُوَّهُمْ مِنَ
خدایا درود فرست بر محمد و آلش و فرج ایشان را نزدیک گردان و دشمنانشان را از
الْجِنِّ وَ الاِنْسِ مِنَ الْأَوَّلينَ وَ الآخِرينَ
جن و انس از اولین و آخرین نابود کن
و گفتن اين صلوات صد مرتبه از بعد عصر پنجشنبه تا آخر روز جمعه فضيلت بسيار دارد و نيز شيخ فرموده مستحبّ است كه در آخر روز پنجشنبه استغفار كنند به اين نحو:
اَسْتَغْفِرُ اللَّهَ الَّذي لا اِلهَ اِلاَّ هُوَ الْحَيُّ الْقَيُّومُ، وَ اَتُوبُ اِلَيْهِ تَوْبَةَ عَبْدٍ
آمرزش خواهم از خدائی که معبودی جز او نیست زنده و پاینده است و بسویش توبه کنم توبه بنده
خاضِعٍ مِسْكينٍ مُسْتَكينٍ، لا يَسْتَطيعُ لِنَفْسِهِ صَرْفاً وَ لا عَدْلاً، وَ لا نَفْعاً وَلا
فروتن بینوای درمانده که نتواند به نفع خویشتن کاری (کند) نه دفع شری و نه سود و
ضَرّاً، وَ لاحَيوةً وَ لا مَوْتاً وَ لا نُشُوراً، وَ صَلَّي اللَّهُ عَلي مُحَمَّدٍ وَ عِتْرَتِهِ
زیانی و نه زندگی و مرگی و نه رستاخیزی و درود خدا بر محمد و عترت
الطَّيِّبينَ الطَّاهِرينَ الْأَخْيارِ الأَبْرارِ، وَ سَلَّمَ تَسْليماً
پاک و پاکیزه و برگزیدگان نیکش و سلام کاملش بر ایشان باد.
دوم آن كه در شب جمعه اين سوره ها را بخواند كه از براي هر يك فوايد و ثواب بسيار روايت شده بني اسرائيل، كهف، سه طسين، الم سجده، يس، ص، اَحْقاف، واقِعَة، حم سجده، حم دُخان، طُور، اِقْتَرَبَتْ، جُمعه و اگر فرصت ندارد اختيار كند واقعه و سوره هاي قبل آن را زيرا كه روايت شده از حضرت صادق عليه السلام كه هر كه در هر شب جمعه سوره بني اسرائيل بخواند نميرد تا به خدمت حضرت قائم عليه السلام برسد و از اصحاب آن حضرت باشد و فرمود كه هر كه سوره كهف را در هر شب جمعه بخواند نميرد مگر شهيد و حقّ تعالي او را در روز قيامت با شهداء محشور گرداند و با ايشان باز دارد و فرمود كه هر كه هر سه طسين را در شب جمعه بخواند از دوستان خدا باشد و در امان و حمايت حقّ تعالي باشد و فقر و تنگدستي در دنيا به او نرسد و در آخرت خدا از بهشت آنقدر به او عطا كند كه او راضي گردد و زياده از رضا به او كرامت فرمايد و صد زن از حوريان بهشت به او تزويج نمايد و فرمود كه هر كه سوره الم سجده در هر شب جمعه بخواند حقّ تعالي در قيامت نامه او را بدست راست او دهد و او را بر اعمال او حساب نكند و از رفقاء محمّد و آل اوعليهم السلام باشد، و به سند معتبر از حضرت باقرعليه السلام منقول است كه هر كه سوره ص را در شب جمعه بخواند از خير دنيا وعُقْبي آنقدر به او عطا كنند كه نداده باشند مگر به پيغمبر مرسلي يا ملك مقرّبي و داخل بهشت گردانند او را با هر كه خواهد از اهل خانه او حتي خادمي كه او را خدمت كرده است اگر چه داخل عيال او نباشد و در حدّ شفاعت كردن او نباشد، و از حضرت صادق عليه السلام منقول است كه هر كه در شب جمعه يا روز جمعه سوره اَحْقافْ را بخواند در دنيا به او ترسي و بيمي نرسد و در آخرت از فزع و ترس روز قيامت ايمن باشد، و فرمود كه هر كه هر شب جمعه سوره واقعه را بخواند خدا او را دوست دارد و او را محبوب گرداند و در دنيا بد حالي و تنگدستي نبيند و هيچ آفت از آفات دنيا به او نرسد و از رفقاء حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام باشد و اين سوره مخصوص اميرالمؤمنين است و روايت است كه هر كه بخواند سوره جمعه را در هر شب جمعه خواهد بود كفّاره مابين جمعه تا جمعه ديگر، و همين فضيلت وارد شده از براي كسي كه سوره كهف را در هر شب جمعه بخواند و همچنين براي كسي كه آن را بعد از ظهر وعصر روز جمعه بخواند، و بدان كه نمازهاي بسيار در شب جمعه وارد شده از آن جمله نماز حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام وديگر دو ركعت نماز در هر ركعت حمد و پانزده مرتبه اِذا زُلْزِلَتْ، روايت شده كه هر كه اين نماز را بجا آورد ايمن كند خدا او را از عذاب قبر و از هول هاي روز قيامت سوم آن كه در ركعت اوّل نماز مغرب وعشاء سوره جمعه بخواند و در ركعت دوم مغرب توحيد و در ركعت دوم عشاء اَعْلي بخواند چهارم آن كه ترك كند خواندن شعر را زيرا كه در حديث صحيح از حضرت صادق عليه السلام منقول است كه مكروه است روايت شعر براي روزه دار و مُحرِم و در حرم و در روز جمعه و شب ها راوي گفت هر چند شعر حقّي باشد فرمود هر چند شعر حقّ باشد، و در حديث معتبر از حضرت صادق عليه السلام منقول است كه حضرت رسول صلي الله عليه وآله فرمود كه هر كه يك شعر بخواند در شب جمعه يا در روز جمعه در آن شب و در آن روز بهره اي از ثواب بغير آن نداشته باشد، و به روايت معتبر ديگر در آن شب و آن روز نمازش مقبول نگردد پنجم دعاء در حقّ مؤمنين بسيار كند چنان كه حضرت زهراءعليها السلام مي نموده و اگر از براي ده نفر از برادران مؤمن كه مرده باشند طلب آمرزش كند روايت شده كه بهشت براي او واجب گردد ششم آنكه بخواند دعاهاي وارده درآن روز را و آنها بسياراست و ما بذكر قليلي از آنها اكتفا مي نماييم به سند صحيح از حضرت صادق عليه السلام منقول است كه هر كه در شب جمعه در سجده آخر نافله شام هفت مرتبه اين دعا را بخواند چون فارغ شود آمرزيده شده باشد و اگردر هر شب چنين كند بهتر است و دعا اين است:
اَللّهُمَّ اِنّي اَسْئَلُكَ بِوَجْهِكَ الْكَريمِ وَ اسْمِكَ الْعَظيمِ
خدایا از تو درخواست کنم به ذات بزرگوار و نام بزرگت
اَنْ تُصَلِّيَ عَلي مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَ اَنْ تَغْفِرَ لي ذَنْبِيَ الْعَظيمَ
که درود فرستی بر محمد و آلش و بیامرزی گناه بزرگم
و از حضرت رسول صلي الله عليه و آله منقول است كه هر كه هفت مرتبه اين دعا را بخواند در شب جمعه يا روز جمعه اگر در آن شب يا آن روز بميرد داخل بهشت شود و دعا اين است :
اَللّهُمَّ اَنْتَ رَبّي لا اِلهَ اِلاَّ اَنْتَ، خَلَقْتَني وَ اَنَا عَبْدُكَ
خدایا تویی پروردگار من معبودی جز تو نیست مرا آفریدی و من بنده تو
وَ ابْنُ اَمَتِكَ، وَ في قَبْضَتِكَ وَ ناصِيَتي بِيَدِكَ، اَمْسَيْتُ عَلي
و فرزند کنیز توام و در قبضه قدرت توام و اراده و اختیارم بدست تو
عَهْدِكَ وَ وَعْدِكَ مَا اسْتَطَعْتُ، اَعُوذُ بِرِضاكَ مِنْ شَرِّ ما صَنَعْتُ،
است تا آنجا که توانستم بر عهد و پیمان تو روز را به شب آورم پناه می برم به خوشنودی تو از شر آنچه کرده ام
اَبُوءُ بِنِعْمَتِكَ وَ اَبُوءُ بِذَنْبي ، فَاغْفِرْ لي ذُنُوبي ، اِنَّهُ لا يَغْفِرُ الذُّنُوبَ اِلاَّ اَنْتَ.
هم به نعمت تو اعتراف دارم و هم به گناه خود پس گناهم را بیامرز که براستی نیامرزد گناهان را جز تو
و شيخ طوسي و سيد و كفعمي و سيّد بن باقي گفته اند كه مستحبّ است در شب جمعه و روز آن و شب عرفه و روز آن اين دعا بخوانند و ما دعا را از مصباح شيخ نقل مي كنيم و دعا اين است:
اَللّهُمَّ مَنْ تَعَبَّأَ وَ تَهَيَّأَ وَ اَعَدَّ وَ اسْتَعَدَّ، لِوِفادَةٍ اِلي مَخْلُوقٍ رَجآءَ رِفْدِهِ، وَ
خدایا هرکس مجهز و آماده و مهیا و مستعد برای ورود بر مخلوقی شده به امید دهش و
طَلَبَ نآئِلِهِ وَ جآئِزَتِهِ، فَاِلَيْكَ يا رَبِّ تَعْبِيَتي وَ اسْتِعْدادي ، رَجآءَ عَفْوِكَ وَطَلَبَ
به جستجوی جایزه و بخشش او پس ای پروردگار من آمادگی و استعداد من بسوی تو است و آرزوی عفو تو و خواهش بخشش و
نآئِلِكَ وَ جآيِزَتِكَ، فَلا تُخَيِّبْ دُعآئي يا مَنْ لا يَخيبُ عَلَيْهِ سائِلٌ، وَلا يَنْقُصُهُ
جایزه ات را دارم پس در این خواهشی که دارم نومیدم مکن ای کسی که هیچ خواهنده ای ناامید از درگاهش نرود و
نآئِلٌ، فَاِنّي لَمْ آتِكَ ثِقَةً بِعَمَلٍ صالِحٍ عَمِلْتُهُ، وَ لا لِوِفادَةِ مَخْلُوقٍ رَجَوْتُهُ،
هیچ گیرنده عطایی از (کرمش) نکاهد و من به اعتماد عمل صالحی که کرده باشم بدرگاهت نیامده و نه به مخلوقی وارد شده ام که از
اَتَيْتُكَ مُقِرّاً عَلي نَفْسي بِالْإِسآئَةِ وَ الظُّلْمِ، مُعْتَرِفاً بِاَنْ لاحُجَّةَ لي وَ لا عُذْرَ،
او امیدی داشته باشم بلکه بدرگاه تو آمده ام در حالی که اقرار دارم که بخود بدی و ستم کرده و معترفم که هیچ دلیل و عذری هم بر
اَتَيْتُكَ اَرْجُو عَظيمَ عَفْوِكَ الَّذي عَفَوْتَ بِهِ عَنِ الْخاطِئينَ، فَلَمْ يَمْنَعْكَ طُولُ
این بدی و ستم نداشته ام
آمده ام به امید آن عفو عظیم تو که بدان از خطاکاران درگذری و توقف طولانی آنها برجرم بزرگ بازت نداشت
عُكُوفِهِمْ عَلي عَظيمِ الْجُرْمِ اَنْ عُدْتَ عَلَيْهِمْ بِالرَّحْمَةِ، فَيا مَنْ رَحْمَتُهُ واسِعَةٌ،
از این که باز بدانها مهر ورزی ای کسی که رحمتش وسیع و گذشتش بزرگ است
وَ عَفْوُهُ عَظيمٌ، يا عَظيمُ ياعَظيمُ يا عَظيمُ، لا يَرُدُّ غَضَبَكَ اِلاَّ حِلْمُكَ، وَ لا
ای خدای بزرگ ای خدای بزرگ ای خدای بزرگ خشم تو را جز بردباریت جلوگیری نکند
يُنْجي مِنْ سَخَطِكَ اِلَّا التَّضَرُّعُ اِلَيْكَ، فَهَبْ لي يا اِلهي فَرَجاً بِالْقُدْرَةِ الَّتي
و از غضب تو جز زاری به درگاهت چیزی نجات نبخشد پس ای معبود من بدان قدرتی
تُحْيي بِها مَيْتَ الْبِلادِ، وَ لا تُهْلِكْني غَمّاً حَتّي تَسْتَجيبَ لي ، وَ تُعَرِّفَنِي
که سرزمین های مرده را بدان وسیله زنده می گردانی گشایشی بر من بخش و مرا به حال اندوه هلاکم مکن تادعایم را مستجاب کنی
الإِجابَةَ في دُعآئي ، وَ اَذِقْني طَعْمَ الْعافِيَةِ اِلي مُنَتَهي اَجَلي ، وَ لا تُشْمِتْ بي
و اجابت دعایم را به من بنمایانی و طعم تندرستی را تا پایان عمر به من بچشان و گرفتار شماتت
عَدُوّي وَ لا تُسَلِّطْهُ عَلَيَّ، وَ لا تُمَكِّنْهُ مِنْ عُنُقي ، اَللّهُمَّ اِنْ وَضَعْتَني فَمَنْ
دشمنم مکن و او را بر من مسلط مگردان و بر گردنم سوارش منما خدایا اگر تو مرا پست کنی پس کیست
ذَا الَّذي يَرْفَعُني ، وَ اِنْ رَفَعْتَني فَمَنْ ذَا الَّذي يَضَعُني ، وَ اِنْ اَهْلَكْتَني فَمَنْ
که (بتواند) بلندم کند و اگر تو بلندم کنی پس کیست که (بتواند) پستم کند و اگر هلاکم کنی
ذَاالَّذي يَعْرِضُ لَكَ في عَبْدِكَ، اَوْ يَسْئَلُكَ عَنْ اَمْرِهِ، وَ قَدْ عَلِمْتُ اَنَّهُ لَيْسَ في
پس کیست که درباره این بنده ات متعرض تو شود یا از وضع او از تو پرسش کند ولی بطور مسلم این را دانسته ام که در حکم تو
حُكْمِكَ ظُلْمٌ، وَ لا في نَقِمَتِكَ عَجَلَةٌ، وَ اِنَّما يَعْجَلُ مَنْ يَخافُ الْفَوْتَ، وَ اِنَّما
ستمی نیست و نه در انتقام تو شتابی است زیرا کسی شتاب (در انتقام) کند که بترسد (فرصت) از دست برود
يَحْتاجُ اِلَي الظُّلْمِ الضَّعيفُ، وَ قَدْتَعالَيْتَ يا اِلهي عَنْ ذلِكَ عُلُوّاً كَبيراً اَللّهُمَ
و شخص ناتوان نیازمند به ستم می باشد و درصورتی که ای معبود من تو از اینگونه مطالب بسیار برتر و بزرگتری خدایا
اِنّي اَعُوذُ بِكَ فَاَعِذْني ، وَ اَسْتَجيرُ بِكَ فَاَجِرْني ، وَاَسْتَرْزِقُكَ فَارْزُقْني ،
به تو پناه آرم پس یاریم ده و از تو امان خواهم پس امانم ده و از تو روزی طلبم پس روزیم ده
وَاَتَوَكَّلُ عَلَيْكَ فَاكْفِني ، وَاَسْتَنْصِرُكَ عَلي عَدُوّي فَانْصُرْني ، وَاَسْتَعينُ بِكَ
و بر تو توکل کنم پس کفایتم فرما و برای پیروزی بر دشمنم از تو یاری خواهم پس یاریم ده
فَاَعِنّي ، وَاَسْتَغْفِرُكَ يااِلهي فَاغْفِرْلي آمينَ آمينَ آمينَ
و از تو کمک خواهم پس کمکم ده و از تو آمرزش طلبم ای معبود من پس بیامرزم آمین
هفتم آن كه بخواند دعاي كميل را كه در فصل بعد مذكور خواهد شد انشاءاللَّه تعالي هشتم آن كه بخواند دعاي اَللّهُمَّ يا شاهِدَ كُلِّ نَجْوي كه در شب عرفه نيز خوانده مي شود و بيايد انشاء اللَّه تعالي نهم آن كه ده مرتبه بگويد :
يا دائِمَ الْفَضْلِ عَلي الْبَريِّةِ، يا باسِطَ الْيَدَيْنِ بِالْعَطِيَّةِ، يا
ای کسی که فضل و بخششت بر خلق دائمی است و ای آنکه دو دست احسانت به عطابخشی باز است ای
صاحِبَ الْمَواهِبِ السَّنِيَّةِ، صَلِّ عَلي مُحَمِّدٍ وَ آلِهِ خَيْرِ الْوَري سَجِيَّةً،
دارنده بخشش های ارجمند درود فرست بر محمد و آلش که بهترین مردمند در سرشت و نهاد
وَ اغْفِرْ لَنا يا ذَاالْعُلي في هذِهِ الْعَشِيَّةِ.
و بیامرز ما را ای خدای بلند مرتبه در این شب
و اين ذكر شريف در شب عيد فطر نيز خوانده مي شود دهم انار تناول كند چنان كه حضرت صادق عليه السلام درهر شب جمعه ميل مي فرمود و اگر در وقت خوابيدن بخورد شايد بهتر باشد چه آن كه روايت شده كه هر كه در وقت خوابيدن انار بخورد ايمن خواهد بود در نفس خود تا صبح كند و سزاوار است كه هرگاه انار بخورد دستمالي در زير آن پهن كند كه دانه اش را ضبط كند و بعد از آن بخورد و در انار خود ديگري را شريك نكند شيخ جعفر بن احمد قمي(ره) در كتاب عروس از حضرت صادق عليه السلام روايت كرده است كه هر كه ما بين دو ركعت نافله صبح و فريضه صبح صد مرتبه بگويد
سُبْحانَ رَبِّيَ الْعَظيمِ وَبِحَمْدِهِ، اَسْتَغْفِرُ اللَّهَ رَبّي وَ اَتُوبُ اِلَيْهِ
پاک و منزه است پروردگار من که بزرگ است و حمدش را سزاست
طلب بخشایش از خداوند که پروردگار من است دارم و به سوی او بازگشت می کنم
حقّ تعالي در بهشت مسكني براي او بنا كند و شيخ و سيّد و ديگران اين دعا را ذكر كرده اند و گفته اند كه مستحبّ است كه در سحر شب جمعه اين دعا را بخوانند:
اَللّهُمَّ صَلِّ عَلي مُحَمَّدٍ وآلِهِ، وَهَبْ لِيَ الْغَداةَ رِضاكَ، وَ اَسْكِنْ قَلْبي
خدایا درود فرست بر محمد و آلش و خوشنودی خود را در این بامداد به من ببخش و
خَوْفَكَ، وَاقْطَعْهُ عَمَّنْ سِواكَ، حَتّي لااَرْجُوَ وَ لا اَخافَ اِلاَّ اِيَّاكَ، اَللّهُمَّ صَلِ
خوف خود را در دلم جای ده و از غیر خود (امیدم را) قطع کن تا بدانجا که امید نداشته باشم و نترسم جز از تو خدایا درود
عَلي مُحَمَّدٍ وآلِهِ، وَ هَبْ لي ثَباتَ الْيَقينِ، وَ مَحْضَ الإِخْلاصِ، وَ شَرَفَ
فرست بر محمد و آلش و (اینها را که می گویم) به من ببخش: یقین ثابت و اخلاص پاک و شرف یگانه پرستی و استقامتی
التَّوْحيدِ، وَ دَوامَ الإِسْتِقامَةِ، وَ مَعْدِنَ الصِّبْرِ، وَ الرِّضا بِالْقَضآءِ وَ الْقَدَرِ،
پایدار و کان شکیبایی و خوشنود بودن به قضاء و قدر ای روا کننده
ياقاضِيَ حَوائِجِ السَّآئِلينَ، يا مَنْ يَعْلَمُ ما في ضَميرِ الصَّامِتينَ، صَلِّ عَلي
حاجت های سائلان و ای دانای نهاد خاموشان درود فرست بر
مُحَمَّدٍ وآلِهِ، وَ اسْتَجِبْ دُعائي وَاغْفِرْ ذَنْبي ، وَ اَوْسِعْ رِزْقي ، وَ اقْضِ
محمد و آلش و دعای مرا مستجاب گردان و گناهم را بیامرز و روزیم را فراخ کن و
حَوآئِجي في نَفْسي ، وَ اِخْواني في ديني وَاَهْلي ، اِلهي طُمُوحُ
حاجت هایم را درباره خودم و برادران دینیم و خانواده ام برآور خدایا آرمان های بلند
الْأمالِ قَدْ خابَتْ اِلاَّ لَدَيْكَ، وَ مَعاكِفُ الْهِمَمِ قَدْ تَعَطَّلَتْ اِلاَّ عَلَيْكَ، وَمَذاهِبُ
نومید شد مگر نزد تو و جایگاه همت ها معطل ماند جز همتی که بر تو (متوجه) باشد و راه خِرَدها
الْعُقُولِ قَدْ سَمَتْ اِلاَّ اِلَيْكَ، فَاَنْتَ الَّرجآءُ وَ اِلَيْكَ الْمُلْتَجَأُ، يااَكْرَمَ مَقْصُودٍ،
به بن بست رسید جز راهی که بسوی تو است پس تویی امید و پناهگاه درگاه تو است ای بزرگوارترین کسی که بسویش رو کنند
وَ اَجْوَدَ مَسْئُولٍ هَرَبْتُ اِلَيْكَ بِنَفْسي ، يا مَلْجَأَ الْهارِبينَ بِاَثْقالِ الذُّنُوبِ،
و بخشنده ترین کسی که از او بخواهند بسوی تو گریختم ای پناه گریختگان با بارهای سنگین گناهانی
اَحْمِلُها عَلي ظَهْري ، لا اَجِدُ لي اِلَيْكَ شافِعاً سِوي مَعْرِفَتي ، بِاَنَّكَ اَقْرَبُ مَنْ
که بر دوش کشم و هیچ شفیعی بدرگاه تو نیابم جز اینکه می دانم تو نزدیکترین کسی هستی
رَجاهُ الطَّالِبُونَ، وَ اَمَّلَ مالَدَيْهِ الرَّاغِبُونَ، يامَنْ فَتَقَ الْعُقُولَ بِمَعْرِفَتِهِ، وَ اَطْلَقَ
که جویندگان امید به او دارند و آرزومندان آنچه را نزد او است آرزو کنند ای کسی که عقل ها را بوسیله معرفت خویش گشودی و
الأَلْسُنَ بِحَمْدِهِ، وَ جَعَلَ مَا امْتَنَّ بِهِ عَلي عِبادِهِ في كِفآءٍ لِتَاْدِيَةِ حَقِّهِ، صَلِّ عَلي
زبان ها را به ستایش خود باز کردی و قرار دادی آنچه را بر بندگان خود احسان و انعام فرمودی در برابر ادای حق خود درود فرست بر
مُحَمَّدٍوآلِهِ، وَلاتَجْعَلْ لِلشَّيْطانِ عَلي عَقْلي سَبيلاً،وَلالِلْباطِلِ علي عَمَلي دَليلاً
محمد و آلش و برای شیطان بر خرد من راهی قرار مده و باطل را راهنمای کردارم مساز
و چون صبح روز جمعه طالع شود اين دعا بخواند
اَصْبَحْتُ في ذِمَّةِ اللَّهِ وَ ذِمَّةِ مَلائِكَتِهِ، وَذِمَمِ
صبح کردم در پناه خدا و پناه فرشتگانش و پناه
اَنْبِيآئِهِ وَ رُسُلِهِ عَلَيهِمُ السَّلامُ، وَذِمَّةِ مُحمَّدٍ صَلَّي اللَّهُ عَلَيْهِ وَآلِهِ وَ ذِمَمِ الأَوصيآءِ
پیامبران و فرستادگانش علیهم السلام و پناه محمد صلی الله علیه و آله و پناه اوصیاء
مِنْ آلِ محَمَّدٍ عَلَيْهِمُ السَّلامُ، آمَنْتُ بِسِرِّ آلِ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِمُ السَّلامُ وَعَلانِيَتِهِمْ
از خاندان محمد علیهم السلام و ایمان آرم به سرّ نهان آل محمد علیهم السلام
وَظاهِرِهِمْ وَباطِنِهِمْ، وَاَشْهَدُاَنَّهُمْ في عِلْمِ اللَّهِ وَطاعَتِهِ،كَمُحَمَّدٍ صَلَّي اللَّهُ عَلَيْهِ وآلِهِ.
و آشکارشان و ظاهر و باطن ایشان و گواهی دهم که ایشان در علم خدا و طاعت او مانند محمد صلی الله علیه و آله هستند
و روايت شده كه هر كه در روز جمعه پيش از نماز صبح سه مرتبه بگويد اَسْتَغْفِرُ اللّهَ الَّذي لا اِلهَ اِلاَّ هُوَ الْحَيُّ الْقَيُّومُ وَ اَتُوبُ اِلَيْهِ گناهانش آمرزيده شود اگر چه بيشتر از كف دريا باشد.