سوره نباء و فضیلت آن
شيخ صدوق از امام جعفر صادق عليه السلام روايت كرده كه فرمود هر كه بخواند سوره عَمَّ يَتَسآئَلُونَ را از سال بيرون نشود كه زيارت كند بيت اللّه الحرام را هرگاه مداومت كند بر آن در هر روز و شيخ طبرسي در مجمع البيان از اُبيّ بن كعب روايت كرده كه حضرت رسول صلي الله عليه و آله فرمود كه هر كه بخواند سوره عَمَّ يَتَسآئَلُونَ را سيراب فرمايد حقّ تعالي او را از شراب سرد در روز قيامت و بدانكه در روايات اهل بيت عليهم السلام وارد شده كه نَباءعظيم ولايت است و آن كه حضرت اميرالمومنين عليه السلام نَباء عظيم است ((هُوَ النَّبَاءُ الْعَظيمُ وَ فُلْكُ نُوحٍ * وَ بابُاللّهِ وَانْقَطَعَ الْخِطابُ)).
سوره نبا (عم)
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ 1- عَمَّ يَتَسَاءَلُونَ
بنام خداوند بخشنده مهربان
1. (کافران) درباره چه چیزى از یکدیگر مى‌پرسند؟
2-عَنِ النَّبَإِ الْعَظِيمِ
2. از خبرى بزرگ (آمدن قیامت
یا حقانیت قرآن)
3-الَّذِي هُمْ فِيهِ مُخْتَلِفُونَ
3. همان خبرى که در آن اختلاف دارند (برخى آن را محال و برخى مستبعد دانسته
برخى تردید داشته و برخى با علم به آن
منکرند).
4-كَلَّا سَيَعْلَمُونَ
4. نه چنان است (که فکر مى‌کنند) به زودى خواهند دانست.
5-ثُمَّ كَلَّا سَيَعْلَمُونَ
5. باز هم نه چنان است
به زودى خواهند دانست. (این دو آیه تهدید است براى منکران نبأ عظیم).
6-أَلَمْ نَجْعَلِ الْأَرْضَ مِهَادًا
6. آیا این زمین را مهد آرامش قرار ندادیم؟ (از این آیه تا آیه 16
نه دلیل بر اثبات نبأ عظیم است).
7-وَالْجِبَالَ أَوْتَادًا
7. و کوه‌ها را میخهایى؟ (فرو رفته در سطح آن نکردیم؟)
8-وَخَلَقْنَاكُمْ أَزْوَاجًا
8. و شما را به صورت جفت‌هایى آفریدیم.
9-وَجَعَلْنَا نَوْمَكُمْ سُبَاتًا
9. و خوابتان را وسیله آرامش (بدن و نوعى از بریدن دست روح از تصرف در بدن) کردیم.
10-وَجَعَلْنَا اللَّيْلَ لِبَاسًا
10. و شب را پوششى (بر اشیاء و کارهاى شما) قرار دادیم.
11-وَجَعَلْنَا النَّهَارَ مَعَاشًا
11. و روز را وقت زندگى و تلاش براى معاش نمودیم.
12-وَبَنَيْنَا فَوْقَكُمْ سَبْعًا شِدَادًا
12. و بر بالاى سر شما هفت آسمان محکم و استوار بنا نمودیم.
13-وَجَعَلْنَا سِرَاجًا وَهَّاجًا
13. و چراغى بسیار فروزان و سوزان (خورشید) قرار دادیم.
14-وَأَنْزَلْنَا مِنَ الْمُعْصِرَاتِ مَاءً ثَجَّاجًا
14. و از بادهاى فشارآورنده (به ابر) و ابرهاى متراکم درهم فشرده
آب ریزان فراوانى (به صورت باران و برف و تگرگ) فرود آوردیم.
15-لِنُخْرِجَ بِهِ حَبًّا وَنَبَاتًا
15. تا به وسیله آن دانه‌ها و گیاهان را (از دل خاک) بیرون آوریم.
16-وَجَنَّاتٍ أَلْفَافًا
16. و باغ‌هایى با درختانى انبوه و در هم پیچیده.
17-إِنَّ يَوْمَ الْفَصْلِ كَانَ مِيقَاتًا
17. به یقین روز داورى (میان جهانیان) و جدایى (حق از باطل و نیکان از بدان- در علم ازلى الهى و بر طبق نوشته لوح محفوظ-) وعده‌گاه است (وعده
گاه معارفه همگانى
رسیدگى به همه امور
تعیین حسنات و سیّئات
و توفیه پاداش‌ها و کیفرها. و از این آیه تا آخر سوره توصیف پیدایش نبأ عظیم و
حوادث و حقایق آن صحنه فراتر از ادراک بشرى است).
18-يَوْمَ يُنْفَخُ فِي الصُّورِ فَتَأْتُونَ أَفْوَاجًا
18. روزى که در صور (به نفخه سوم) دمیده شود
پس شما فوج فوج (از گورها به سوى حساب) مى‌آیید.
19-وَفُتِحَتِ السَّمَاءُ فَكَانَتْ أَبْوَابًا
19. و آسمان گشوده شود و به صورت درهایى (براى نزول انبوه فرشتگان) درآید.
20-وَسُيِّرَتِ الْجِبَالُ فَكَانَتْ سَرَابًا
20. و کوه‌ها (از جاى خود) سیر داده شوند و (حقیقتا معدوم و در نظر) آب نما گردند.
21-إِنَّ جَهَنَّمَ كَانَتْ مِرْصَادًا
21. البته جهنم (در آن روز) کمین‌گاه است (فرشتگان در اطراف صراط آن براى حفظ مؤمنان از سقوط و جذب کافران به جهنم کمین مى‌کنند).
22-لِلطَّاغِينَ مَآبًا
22. براى طغیان‌گران جاى بازگشت است.
23-لَابِثِينَ فِيهَا أَحْقَابًا
23. که روزگاران درازى (به درازاى ابدیت) در آن درنگ کنند.
24-لَا يَذُوقُونَ فِيهَا بَرْدًا وَلَا شَرَابًا
24. در آنجا نه خنکى (هوا و نوشیدنى) چشند و نه آشامیدنى (گوارا).
25-إِلَّا حَمِيمًا وَغَسَّاقًا
25. مگر آب جوشان و مایعات روان از چرک و خونابه.
26-جَزَاءً وِفَاقًا
26. کیفرى است موافق (عقاید و اخلاق و عمل‌هاى آنها).
27-إِنَّهُمْ كَانُوا لَا يَرْجُونَ حِسَابًا
27. همانا آنها هیچ امیدى به (روز) حساب نداشتند.
28-وَكَذَّبُوا بِآيَاتِنَا كِذَّابًا
28. و آیات و نشانه‌هاى ما را سخت و مصرّانه تکذیب کردند.
29-وَكُلَّ شَيْءٍ أَحْصَيْنَاهُ كِتَابًا
29. و ما به شمار همه چیز احاطه یافته و آن را در کتاب لوح محفوظ قرار داده و هر عملى از آنها را در صحیفه اعمالشان ثبت کرده‌ایم.
30-فَذُوقُوا فَلَنْ نَزِيدَكُمْ إِلَّا عَذَابًا
30. پس بچشید که هرگز براى شما جز عذاب نخواهیم افزود.
31-إِنَّ لِلْمُتَّقِينَ مَفَازًا
31. همانا براى پرهیزکاران رستگارى و کامیابى و جایگاه نجات است.
32-حَدَائِقَ وَأَعْنَابًا
32. باغ‌هاى حصارین و درختان انگور است.
33-وَكَوَاعِبَ أَتْرَابًا
33. و دخترانى نارپستان و هم سن و سال.
34-وَكَأْسًا دِهَاقًا
34. و جام‌هایى سرشار (از شراب‌ها و شربت‌هاى گوناگون).
35-لَا يَسْمَعُونَ فِيهَا لَغْوًا وَلَا كِذَّابًا
35. در آنجا نه هرگز لغوى مى‌شنوند و نه دروغى و نه تکذیبى (خدا و فرشتگان آنها را و آنها یکدیگر را تکذیب نمى‌کنند.)
36-جَزَاءً مِنْ رَبِّكَ عَطَاءً حِسَابًا
36. (این) پاداشى (است) از جانب پروردگارت
بخششى به قدر کافى و روى حساب عمل‌هاى گذشته است.
37-رَبِّ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَمَا بَيْنَهُمَا الرَّحْمَنِ لَا يَمْلِكُونَ مِنْهُ خِطَابًا
37. همان پروردگار آسمان‌ها و زمین و آنچه در میان آن دو است
همان خداى رحمان که اهل محشر را در برابر او هرگز یاراى سخن نباشد (که مستقلا
شفاعت کنند یا اعتراض به داورى یا پاداش و کیفرش نمایند).
38-يَوْمَ يَقُومُ الرُّوحُ وَالْمَلَائِكَةُ صَفًّا لَا يَتَكَلَّمُونَ إِلَّا مَنْ أَذِنَ لَهُ الرَّحْمَنُ وَقَالَ صَوَابًا
38. روزى که روح (جبرئیل یا رئیس فرشتگان یا موجود شریفى از غیر جنس ملک) و فرشتگان به صف مى‌ایستند
هیچ یک از آنان سخن نمى‌گوید مگر آن
کس که خداى رحمان او را اذن دهد و سخن درست گوید.
39-ذَلِكَ الْيَوْمُ الْحَقُّ فَمَنْ شَاءَ اتَّخَذَ إِلَى رَبِّهِ مَآبًا
39. آن روز
روز حق است
پس هر که خواهد (از هم اکنون) به سوى پروردگار خود راه بازگشتى پیش گیرد (عقاید و اعمالى انتخاب کند که به او
برسد).
40-إِنَّا أَنْذَرْنَاكُمْ عَذَابًا قَرِيبًا يَوْمَ يَنْظُرُ الْمَرْءُ مَا قَدَّمَتْ يَدَاهُ وَيَقُولُ الْكَافِرُ يَا لَيْتَنِي كُنْتُ تُرَابًا
40. به یقین ما شما را از عذابى نزدیک بیم دادیم
روزى که هر کس به آنچه با دست‌هاى خود پیش فرستاده مى‌نگرد
و کافر مى‌گوید: اى کاش خاک